Η χαρά των δημαγωγών...

Μαρ 212013

 

Προσποιούνται και αποκτούν τα χαρακτηριστικά που αρέσουν στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, τον οποίο απενοχοποιούν και κολακεύουν με αναίσχυντο τρόπο

Η δημαγωγία είναι παρενέργεια της δημοκρατίας. Στην ιστορία δεν υπήρξε δημοκρατία χωρίς πολιτικούς που να απευθύνονται στις παρορμήσεις, στα ένστικτα, στις προκαταλήψεις και στην άγνοια του πληθυσμού. Υπήρχε και υπάρχει ποικιλία δημαγωγών: μερικοί είναι ηθοποιοί εξ επαγγέλματος (όπως ο Μπέπε Γκρίλο), άλλοι είναι ηθοποιοί εξαιτίας της πολιτικής τους φιλοδοξίας, της εξουσιομανίας που τους διακρίνει- προσποιούνται και αποκτούν τα χαρακτηριστικά που αρέσουν στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τον οποίον απενοχοποιούν και κολακεύουν με αναίσχυντο τρόπο. Το κοινό στοιχείο όλων των δημαγωγών είναι η αντίθεσή τους στη σκέψη και στην ωρίμανση των συλλογικών αποφάσεων- προτείνουν λύσεις ελκυστικές, άμεσες και, όχι σπάνια, βίαιες, «ριζοσπαστικές».

Ενα από τα θεμελιώδη προβλήματα της δημοκρατίας είναι ότι τίποτα και κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει την άνοδο στην εξουσία ανθρώπων που εκπροσωπούν τη χαμηλότερη μόρφωση και πολιτική αγωγή - γίνεται συχνά λόγος για την παιδεία και το πώς θα μπορούσε να ελαχιστοποιήσει τα φαινόμενα πολιτικού τσαρλατανισμού, αλλά το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο.

Οι δημαγωγοί ευδοκιμούν σε περιόδους κρίσης: απαιτούν άμεση και ασυλλόγιστη δράση, προτρέπουν σε θεαματικές πράξεις που εκτονώνουν προσωρινά τους αδικημένους, ενώ συγχρόνως καταγγέλλουν τους μετριοπαθείς για ανημπόρια, ανικανότητα ή προδοσία του έθνους.

Επίσης, εκμεταλλεύονται τις κρίσεις για να αποκτήσουν εξουσία με την οποία στη συνέχεια βλάπτουν τη δημοκρατία: χρησιμοποιώντας τεχνάσματα (γοητεία, ευφράδεια, «λαϊκό» προφίλ) χειρίζονται τα πλήθη και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που τα προτρέπουν σε καταστροφικά εγχειρήματα: προτού ο Χίτλερ εγγραφεί στην ιστορία ως «δικτάτορας» ήταν ένας λαϊκιστής που χρησιμοποίησε τον παραδοσιακό, λαϊκό αντισημιτισμό αναδεικνύοντάς τον σε πολεμικό ρατσισμό.

Τα συστατικά της δημαγωγίας είναι η καλλιέργεια παράλογων φόβων, η μανιχαϊστική, υπεραπλουστευτική αντίληψη της ιστορίας και η κινδυνολογία που συνοδεύεται με μεσσιανισμό: ο Στάλιν, μέσω του φόβου της καπιταλιστικής Δύσης και της ψευτομαρξιστικής αντίληψης για την ιστορία, «έσωσε» την ΕΣΣΔ κτίζοντας ένα εγκληματικό καθεστώς.

Στη σύγχρονη Ελλάδα, εμβληματικός λαϊκιστής ήταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, ένας πολιτικός που ταιριάζει, νομίζω, στον ορισμό που δίνει ο Πολύβιος (ήδη από το 146 π.Χ.) υποστηρίζοντας ότι οι δημαγωγοί είναι οι χειρότεροι εχθροί της δημοκρατίας.

Η σημερινή Ελλάδα είναι, εκ των πραγμάτων, πρόσφορο έδαφος: έχουμε ελλειμματική παιδεία, χαμηλό επίπεδο ηγεσιών, αιματηρή πρόσφατη ιστορία, καθώς και ιστορικό φτώχειας, εξάρτησης, και διαφθοράς. Ξεφυτρώνουν κραυγαλέοι πολιτικάντηδες, ψευτοσωτήρες, ψευτοπατριώτες, μερικοί εκ των οποίων δεν εντάσσονται καν στον συνταγματικό χώρο: δηλώνουν «αντισυστημικοί», άρα επαναστάτες. Η «επανάσταση» στην Ελλάδα είναι η υπέρτατη αξία: ακόμα και οι συνταγματάρχες της 21ης Απριλίου 1967 αυτοαποκαλούνταν επαναστάτες.

Οι φερόμενοι ως φίλοι του λαού -λαϊκιστές και λαϊκοί γελωτοποιοί- είτε επηρεάζονται από ολοκληρωτικές ιδεολογίες είτε επιδίδονται σε ηθικό διδακτισμό με φτηνές συγκινήσεις, εύκολα δάκρυα, εξωφρενικές υπερβολές και οράματα καταστροφής: όσο δυσκολότερα είναι τα πράγματα, τόσο λιγότερο ρεαλιστικές είναι οι λαϊκιστικές υποσχέσεις- και καθώς η κατάσταση επιδεινώνεται, οι τόνοι ανεβαίνουν.

Οι δημαγωγοί είναι εκκωφαντικοί- η ρητορεία τους είναι επαναληπτική και συνθηματολογική - όσο για το τέλος τους, είναι συνήθως πικρό, όπως κι εκείνο των οπαδών τους.

Εκμεταλλεύονται τις κρίσεις για να αποκτήσουν εξουσία, με την οποία στη συνέχεια βλάπτουν τη δημοκρατία

 Σώτη Τριανταφύλλου - συγγραφέας

 Πηγή: origin2.ethnos.gr

Αντικλείδι , http://antikleidi.com