9 χάρτες για να δεις διαφορετικά τον κόσμο

 Posted by Μαρία Ξυπολοπούλου Κόσμος Add comments

Δεκ092013

Οι χάρτες μας δίνουν μια οπτική παρουσίαση του κόσμου που μας περιβάλει είτε πρόκειται για την περιοχή μας είτε γενικότερα για όλο τον πλανήτη. Μας βοηθούν να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα το μέγεθος των αποστάσεων. Υπάρχουν όμως και χάρτες που δεν περιορίζονται μόνο σε αυτού του είδους τις πληροφορίες. Σήμερα βρίσκει κανείς χάρτες που έχουν ως θεματική παρουσίαση την βλάστηση των περιοχών, τις σημαίες του κάθε λαού ή ακόμα και ποσοστά δημοσκοπήσεων για την …γεωγραφική κατανομή της ευφυΐας.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία συλλογής χαρτών που ασχολούνται από το να προσδιορίσουν γεωγραφικά ένα μέρος ή να παρουσιάσουν το πόσο πολύ καφέ πίνει ο κάθε λαός.

Ενδεικτικά ας δούμε κάποιους από αυτούς.

Ποσοστά Ευφυΐας

Ο πρώτος χάρτης παρουσιάζει το μέσο όρο από τα ποσοστά ευφυίας του κάθε λαού ανάλογα με την γεωγραφική του θέση. Τα ποσοστά προκύπτουν από έρευνες και μετρήσεις που έγιναν σε κάθε λαό ξεχωριστά. Για όσους δεν το γνωρίζουν η Σιγκαπούρη φαίνεται στο χάρτη πως έχει το μεγαλύτερο σκορ με ένα μέσο όρο 108.

Η Ελλάδα με 92 βαθμούς βρίσκεται στην 48η από 113 χώρες

Σημαίες

Σε αυτό τον χάρτη βλέπουμε μια παρουσίαση των κρατών με τα εθνικά τους σύμβολα. Γι όσους δεν το γνωρίζουν η Ελβετία και το Βατικανό είναι οι μόνες χώρες με τετράγωνες σημαίες.

Αμειβόμενη Άδεια Μητρότητας

Η γονική άδεια αποτελεί ένα θέμα που απασχολεί όλους τους λαούς του κόσμου. Αυτός ο χάρτης παρουσιάζει σε γενικές γραμμές τις παγκόσμιες θέσεις. Για όσους δεν το γνωρίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μια από τις οκτώ χώρες που δεν έχουν προβλέψει την αμειβόμενη γονική άδεια. 

Παγκόσμια πληθυσμιακή πυκνότητα

Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η Ασία έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό, μια απλή ματιά σε αυτό τον χάρτη θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πως είναι ολοφάνερο. Για όσους ωστόσο δεν το γνωρίζουν το Μακάο συγκεκριμένα είναι η πιο πυκνή σε πληθυσμό χώρα του κόσμου. Ακολουθεί την κατάταξη το Μονακό.

Εθνική στάση απέναντι στους ξένους (χάρτης φιλοξενίας)

Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες χάρτες που θα μας εκπλήξει είναι  ο συγκεκριμένος όπου χρησιμοποιεί δεδομένα από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ώστε να αξιολογήσει πόσο φιλόξενες είναι οι  χώρες υποδοχής για τους ξένους επισκέπτες. Οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν από μια έρευνα στην οποία ζητούσα από τους ανθρώπους διάφορων κρατών να απαντήσουν στην ερώτηση ‘’ πόσο ευπρόσδεκτοι είναι οι ξένοι επισκέπτες στη χώρα σας ; ‘’ . Για όσους δεν το γνωρίζουν σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας οι τρείς χώρες στις οποίες οι ξένοι είναι πιο ευπρόσδεκτοι είναι η Ισλανδία, η Νέα Ζηλανδία και το Μαρόκο. (Πηγή washingtonpost)

Ελευθερία Τύπου

Η Σκανδιναβία και η Βόρεια Ευρώπη ξεχωρίζουν σε αυτόν τον χάρτη ως πρωτοπόροι στο σεβασμό της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης.

Πολύ ανησυχητική η θέση της Ελλάδας η οποία είχε μια δραματική πτώση κατά 14 θέσεις και κατρακύλησε στη84η.

Βλάστηση

Το σκούρο πράσινο σε αυτό τον χάρτη υποδεικνύει τις πιο πλούσιες σε βλάστηση περιοχές στον πλανήτη ενώ το απαλά πράσινα χρώματα δείχνουν τις λιγότερο πλούσιες περιοχές λόγω χιονιού, ξηρασίας ή και αστικοποίησης. Για να φτιαχτεί ο συγκεκριμένος χάρτης χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από την Visible- Infrared Imager/ Radiometer Suite μέσω του δορυφόρου της NASA/ NOAA SUOMI NPP.

Ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ

Αυτός ο χάρτης δείχνει την ποσότητα του καφέ που καταναλώνεται ετησίως ( σε κιλά) από κάθε άτομο σε μια συγκεκριμένη χώρα ή περιοχή. Η παγκόσμια τάση έχει αρχίσει να αυξάνεται ανοδικά από την οικονομική ύφεση το 2007. Η τρέχουσα παγκόσμια συνολική κατανάλωση καφέ ανέρχεται σε 1,3 kg ανά άτομο το έτος. 

Η Ελλάδα 5,5 κιλά ανά κάτοικο το χρόνο

Γραφιστικά τοπογραφικά κείμενα

Για το τέλος αφήσαμε έναν χάρτη που απεικονίζει την καλλιτεχνική δημιουργία σε κάθε μια από τις χώρες του κόσμου, χρησιμοποιώντας το όνομα ώστε το σχήμα να είναι γεωγραφικά σωστό.

 Για την απόδοση στα Ελληνικά από το goodnet.org

 Μαρία Ξυπολοπούλου

http://antikleidi.com/author/xypolopoulou/

14 περίεργοι δρόμοι από ολόκληρο τον κόσμο

14 περίεργοι δρόμοι από ολόκληρο τον κόσμο

Ένας δρόμος στην Κίνα με ένα σπίτι στη μέση του και 13 ακόμα από τις πιο περίεργες λεωφόρους του πλανήτη...

Η ακλόνητη αντίσταση ενός πεισματάρικου ηλικιωμένου ζευγαριού οδήγησε στο να φτιαχτεί ένας δρόμος γύρω από το σπίτι τους στην περιοχή Γουενλίνγκ, στην επαρχία Ζεγιάνγκ, στην Κίνα. Το ζευγάρι αρνήθηκε να υπογράψει μία συμφωνία που θα επέτρεπε στην κατεδάφιση του σπιτιού τους, υποστηρίζοντας πως η αποζημίωση που τους έδιναν δεν ήταν αρκετή για να καλύψει το κόστος της ανακατασκευής. Έτσι, οι αρχές αποφάσισαν να προχωρήσουν το έργο, με το σπίτι να παραμένει στη μέση του δρόμου.


Ωστόσο αυτή η περίπτωση απέχει πολύ από το να αποτελεί τον πιο περίεργο δρόμο στον πλανήτη. Διαβάστε παρακάτω για περισσότερες τρελές λεωφόρους, απίθανες διαβάσεις και αστείους κόμβους.

Ο “διάδρομος γκρεμός” Γκουαολιάνγκ, Κίνα

Το σπίτι στην περιοχή Γουενλίνγκ απέχει πολύ από το να βρίσκεται στον πιο περίεργο δρόμο της Κίνας. Αυτός ο τρομακτικός “διάδρομος στο γκρεμό” που έχει μήκος 1250 μέτρα, ύψος 5 και πλάτος 4, είναι “κρεμασμένος” 110 μέτρα ψηλά σ’ έναν γκρεμό στην επαρχία Χενάν, και τον διασχίζουν μόνο οι πιο τολμηροί οδηγοί.


Κατασκευάστηκε το 1972 από 14 κατοίκους του κοντινού χωριού Γκουαολιάνγκ, που ήταν τόσο απογοητευμένοι που η μοναδική διαδρομή προς τον απομονωμένο οικισμό τους ήταν μία κάτι σαν... πτήση πάνω σε 720 απότομα σκαλιά, που πήραν τελικά την κατάσταση στα χέρια τους.

Ο τοπικός άντρας Σεν Μινγκξλέν οδήγησε 13 εργάτες στο να πελεκίσουν έναν δρόμο μέσα τον βράχο, παρά το γεγονός πως δεν είχαν καθόλου ηλεκτρικό ή μεγάλα μηχανήματα. Χρειάστηκαν πέντε χρόνια για να ολοκληρώσουν τον “διάδρομό” τους, που είναι διάσπαρτος με 35 τρύπες σε μέγεθος παράθυρου, από τα οποία πέταγαν τις πέτρες το διάστημα της κατασκευής. Οι άντρες χρησιμοποίησαν 10 τόνους από τρυπάνια και 4.000 σφυριά για να ολοκληρώσουν το επιχείρημά τους, με έναν άντρα να πεθαίνει όταν γλίστρησε και έπεσε στο κενό.

North Yungas Highway, Βολιβία

Ο δρόμος North Yungas στην Βολιβία είναι ακόμα ένας από τους πιο διάσημους που βρίσκονται στην άκρη ενός γκρεμού. Αυτός ο χωμάτινος δρόμος συνδέει την Λα Παζ με την Λεκάνη του Αμαζονίου, και είναι τόσο στενός σε ορισμένα σημεία που μπορεί να προκαλέσει περίεργες “πρόσωπο με πρόσωπο” συναντήσεις ανάμεσα σε οχήματα σ’ αυτό το απόκρημνο πέτρινο μέρος, όπως δείχνει και η παραπάνω φωτογραφία.

Trollstigen, Νορβηγία

Αυτός ο φιδωτός δρόμος στην Νορβηγία είναι γνωστός ως Trollstigen, που στα Αγγλικά σημαίνει, το “μονοπάτι του καλικάντζαρου”. Είναι μία μεγάλη τουριστική ατραξιόν της περιοχής Ραούμα της χώρας, και έχει κλίση 9% και έντεκα φουρκέτες.

Γέφυρα Storseisundet, Atlantic Ocean Road, Νορβηγία

Επίσης στη Νορβηγία βρίσκεται αυτή η με υποστηρίγματα γέφυρα που μοιάζει να “βουτάει”, και η οποία αποτελεί κομμάτι μίας διαδρομής που περνάει μέσα από μία αλυσίδα από νησιά στα βόρεια της χώρας.

Lombard Street, Σαν Φρανσίσκο, Αμερική

Καμία λίστα από ασυνήθιστους δρόμους δεν θα ήταν πλήρης χωρίς τον στριφτό δρόμο Lombard του Σαν Φρανσίσκο, που έχει καταγραφεί ως πιο στρεβλός στον κόσμο.

Baldwin Street, Νέα Ζηλανδία

Ο δρόμος Baldwin στην περιοχή Ντούνεντιν στη Νέα Ζηλανδία έχει την διάκριση να είναι ο πιο απότομος αστικός δρόμος στον κόσμο, με κλίση 35%.

Umeda Exit, Hanshin Expressway, Ιαπωνία

Ενώ οι Κινέζοι έχουν όρεξη να φτιάξουν ένα δρόμο γύρω από ένα κτίριο, οι Ιάπωνες φαίνεται πως προτιμούν να χτίσουν ένα κτίριο γύρω από ένα δρόμο. Η έξοδος Umeda στον αυτοκινητόδρομο Hanshin στην Οσάκα, περνάει μέσα από το κτίριο Gate Tower της πόλης.

Λειψία/Halle Airport Bridge, A14, αυτοκινητόδρομος, Γερμανία

Αυτός ο δρόμος στην Λειψία περνάει κάτω από το αεροδρόμιο της πόλης, κάτι που σημαίνει πως τα οχήματα συχνά οδηγούν κάτω από αεροπλάνα που τροχοδρομούν!

Magic Roundabout, Σουίντον, Βρετανία

Το “The Magic Roundabout” στο Σουίντον της Βρετανίας πήρε το όνομά του από ένα θρυλικό Βρετανικό παιδικό τηλεοπτικό show και πρέπει να κατατάσσεται ως μία από τις πιο αχρείαστα μπερδεμένες κυκλικές διασταυρώσεις στον κόσμο.

Κόμβος Judge Larry Pregerson, Καλιφόρνια, Αμερική

Όσο αφορά τους δαιδαλώδης κυκλοφοριακούς κόμβους, το Magic Roundabout δεν έχει καμία σχέση με το περίπλοκο μπέρδεμα από πλατφόρμες και εξόδους στον κόμβο Judge Harry Pregerson στην Καλιφόρνια.

Grimsel Pass, Ελβετία

Το φιδωτό πέρασμα Grimsel στην περιοχή Upper Rhone Valley της Ελβετίας βοηθάει τους οδηγούς να διασχίσουν τις απότομες βουνοπλαγιές της περιοχής.

Atlas Mountains Road, Μαρόκο

Αυτό το όμορφο (αν και τρομακτικό) κομμάτι του δρόμου βρίσκεται στην περιοχή Torda Gorge στα εκπληκτικά βουνά  Άτλας στο Μαρόκο.

Passo dello Stelvio, Ιταλία

Το Passo dello Stelvio, που βρίσκεται σε υψόμετρο 2.757 μέτρων, αποτελεί το ψηλότερο ασφαλτωμένο πέρασμα στις Ανατολικές Άλπεις. Έχει έναν εκπληκτικό αριθμό από 60 φουρκέτες, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να χαρακτηριστεί ως “ο καλύτερος δρόμος για οδήγηση στον κόσμο” από το Βρετανικό τηλεοπτικό πρόγραμμα Top Gear.

lifestyle.gr.msn.com

Πανέμορφοι δρόμοι που… πρέπει να διασχίσεις!http://kosmoskaipolitismos.blogspot.gr/2013/12/blog-post_7.html

Πανέμορφοι δρόμοι που… πρέπει να διασχίσεις!http://kosmoskaipolitismos.blogspot.gr/2013/12/blog-post_7.html

Σημασία δεν έχει ο προορισμός αλλά το ταξίδι… Με βάση αυτό πολλοί είναι οι δρόμοι ανά τον κόσμο που προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία οδήγησης σε σχέση πάντα με το τοπίο αλλά και με το είδος του δρόμου πάνω στον οποίο κινείται το όχημα...
Μεγάλες εθνικές οδοί, επαρχιακοί δρόμοι αλλά και οδικά τμήματα που διασχίζουν τη θάλασσα δεν μπορεί παρά να προσφέρουν στους οδηγούς μοναδικές εικόνες, συγκλονιστικά τοπία αλλά και μια αξέχαστη εμπειρία οδήγησης. Οι δρόμοι που θα δείτε στη συνέχεια έχουν όλοι ένα βασικό και κοινό χαρακτηριστικό: Σε προκαλούν να μπεις στο αυτοκίνητο ή να καβαλήσεις τη μηχανή και να χαθείς στα χιλιόμετρά τους!

1. Πέρασμα Rohtang – Ινδία


2. Δρόμος του Ωκεανού - Αυστραλία


3. Εθνική Οδός Beartooth – Μοντάνα/Ουαϊόμινγκ


4. Ο Δρόμος του Ατλαντικού – Averøy, Νορβηγία


5. Εθνική Οδός Hana – Maui, Χαβάη


6. Εθνική Οδός «99″ – Βρετανική Κολομβία, Καναδάς


7. Los Caracoles – Άνδεις, μεταξύ Αργεντινής και Χιλής


8. Γέφυρα Øresund - Δανία/Σουηδία


9. Δρόμος προς τον ήλιο – Εθνικό Πάρκο Glacier, Μοντάνα


10. Τούνελ Guoliang – Οροσειρά Taihang, Κίνα


11. White Rim – Εθνικό Πάρκο Canyonlands, Γιούτα


12. Transfagarasan – Sibiu, Ρουμανία


13. Εθνική Οδός 101 & Pacific Coast – Καλιφόρνια


14. Yungas – Λα Παζ, Βολιβία


15. Πέρασμα Stelvio – Άλπεις, Ιταλία


16. Γέφυρα Μιγιό – Γαλλία

Κράτη τού πολέμου

Πώς το έθνος–κράτος διεξάγει σύγχρονους πολέμους

Andreas Wimmer

03/12/2013

Περίληψη Κειμένου και Βιογραφικό Συγγραφέα

• Print
• Send to friend
• • Decrease font size
  • Text
  • Increase font size

Εμφάνιση άρθρου σε περισσότερες σελίδες

Συνδεθείτε ή Εγγραφείτε για να γράψετε το σχόλιο σας.Εγγραφείτε στο newsletterγια να λαμβάνετε ενημέρωση από το ForeignAffairs.gr.

Για να εξηγήσουν τις πρόσφατες συγκρούσεις σε χώρες όπως η Συρία ή το Σουδάν, οι παρατηρητές έχουν γρήγορα επισημάνει τις άμεσες αιτίες ειδικά για την εποχή μας: το κενό εξουσίας που δημιουργήθηκε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που προσφέρει ευκαιρίες στους αντάρτες να καλύψουν το κενό, η πρόσφατη παγκοσμιοποίηση του εμπορίου που πλημμυρίζει τον αναπτυσσόμενο κόσμο με φθηνά όπλα, η αυξανόμενη παγκόσμια καταναλωτική ζήτηση που δημιούργησε νέους ανταγωνισμούς για το πετρέλαιο και τα μέταλλα, οι ομάδες τζιχαντιστών που εξαπλώνονται χρησιμοποιώντας δίκτυα μαχητών οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν.

Ωστόσο, οι εν λόγω εξηγήσεις χάνουν την ευρύτερη εικόνα. Αν επεκτείνουμε τον χρονικό ορίζοντα πέρα από τον Ψυχρό Πόλεμο ώστε να συμπεριλάβουμε ολόκληρη την σύγχρονη περίοδο - από την αμερικανική και την γαλλική επανάσταση έως σήμερα - μπορούμε να δούμε επαναλαμβανόμενα μοτίβα πολέμου και συγκρούσεων. Αυτά τα μοτίβα σχετίζονται με τον σχηματισμό και την ανάπτυξη των ανεξάρτητων εθνών-κρατών.

Μέχρι τον 18ο αιώνα, αυτοκρατορίες, δυναστικά βασίλεια, φυλετικοί συνασπισμοί και πόλεις-κράτη κυβέρνησαν τα περισσότερα μέρη τού κόσμου. Αυτό άλλαξε όταν οι εθνικιστές εισήγαγαν την έννοια ότι κάθε «λαός» άξιζε την δική του κυβέρνηση. Υποστήριξαν ότι οι εθνοτικοί πρέπει να εξουσιάζουν τους ομοίους τους. Με άλλα λόγια, οι Σλοβάκοι θα πρέπει να κυβερνούν Σλοβάκους και όχι ο Οίκος των Αψβούργων. Και οι Αμερικανοί να κυβερνώνται από Αμερικανούς, όχι από το βρετανικό στέμμα. Κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων, κύμα μετά το κύμα σχηματισμού τού έθνους-κράτους, η νέα αυτή αρχή τής πολιτικής νομιμοποίησης μεταμόρφωσε τον κόσμο.

Στα περισσότερα μέρη τού κόσμου, δύο διακριτές φάσεις σύγκρουσης συνόδευσαν αυτήν την μετάβαση: πρώτον, η βία που συνδέεται με την δημιουργία τού ίδιου του έθνους-κράτους, και δεύτερον, ένας συχνά αιματηρός αγώνας για το ποιες εθνοτικές ή εθνικές ομάδες θα ασκήσουν την εξουσία στο νεοσύστατο κράτος και για το πού τελικά θα χαραχτούν τα σύνορα της χώρας.

ΜΑΤΩΜΕΝΑ ΣΥΝΟΡΑ

Περίπου το ένα τρίτο των σημερινών χωρών έχουν συγκρουστεί σε βίαιους πολέμους ανεξαρτησίας που ένωσαν, έστω και προσωρινά, τους διαφορετικούς κατοίκους αποικιών ή αυτοκρατορικών επαρχιών κατά των αρχόντων τους. Αλλά, πολλά από τα προκύπτοντα έθνη-κράτη υπέστησαν ακόμη χειρότερη βία αφότου κερδήθηκε η ανεξαρτησία, επειδή η αρχή τής διακυβέρνησης από ομοίους τροφοδότησε περαιτέρω σύγκρουση μεταξύ των ίδιων των νικητών.

Οι αυτοκρατορικές κυβερνήσεις συχνά στρατολογούσαν στον αποικιακό στρατό και στην γραφειοκρατία μέλη συγκεκριμένων μειονοτήτων. (Το κλασικό παράδειγμα ήταν η βελγική προτίμηση για την μειονότητα των Τούτσι στην Ρουάντα έναντι της πλειοψηφίας των Χούτου για την στελέχωση της αποικιακής διοίκησης της χώρας). Σε άλλες πρώην αποικίες, οι ελίτ των πιο αφομοιωμένων και μορφωμένων ομάδων ήλεγξαν την μετα-αυτοκρατορική κρατική εκκολαπτόμενη γραφειοκρατία και τους μηχανισμούς ασφαλείας, γεγονός που εξόργισε τις άλλες ομάδες ως ρήξη με την αρχή τής διακυβέρνησης από ομοίους. Πιο σημαντικό, όμως, ήταν ότι πολλές νέες κυβερνήσεις δεν είχαν την πολιτική εξουσία και τους πόρους για να πλησιάσουν ολόκληρο τον πληθυσμό και να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες της αποικιακής εποχής. Αυτό έκανε πιο δύσκολη την οικοδόμηση του έθνους και πιο πιθανό το εθνοτικό πατρονάρισμα. Έτσι, μεγάλα τμήματα του πληθυσμού παρέμειναν πολιτικά περιθωριοποιημένα.

Όποια και αν είναι προέλευσή της, η εθνοπολιτική ανισότητα θεωρήθηκε ως σκάνδαλο από την στιγμή που ο εθνικισμός είχε γίνει δεκτός ως η κατευθυντήρια αρχή τής νομιμοποίησης. Αυτό έκανε ευκολότερο για τους ηγέτες τής αντιπολίτευσης να κινητοποιήσουν τους οπαδούς τους και να στήσουν ένοπλες εξεγέρσεις εναντίον των καθεστώτων που ευνοούν τον αποκλεισμό. Τα δεδομένα από κάθε χώρα στον κόσμο (από το 1945) καταδεικνύουν έναν στενό συσχετισμό μεταξύ αυτών των ανισοτήτων και των συγκρούσεων: μια αύξηση κατά 30%του μεγέθους τού πληθυσμού που αποκλείεται πολιτικά αυξάνει τις πιθανότητες εμφυλίου πολέμου κατά 25%. Σχεδόν το 40% των ανεξάρτητων χωρών σήμερα έχουν βιώσει τουλάχιστον μια εθνοπολιτική εξέγερση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι χώρες αυτές δεν έχουν περισσότερη εθνοτική πολυμορφία από όση οι ειρηνικές χώρες. Επομένως, δεν είναι η πολυμορφία αυτή καθαυτή, αλλά η πολιτική ανισότητα, που γεννά την σύγκρουση.

Φυσικά, άλλοι παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο, συμπεριλαμβανομένης της κατασταλτικής ικανότητας του κράτους: Στο κάτω-κάτω, είναι πολύ πιο δύσκολο να οργανώσεις έναν στρατό ανταρτών στην βόρεια Κίνα από όσο στην Σομαλία. Οι εμφύλιοι πόλεμοι είναι επίσης πιο πιθανό να ξεσπάσουν σε φτωχότερες χώρες όπου είναι πιο σημαντικό οικονομικά να υπάρχουν διασυνδέσεις με την κυβέρνηση. Τέλος, δεν έχουν όλες οι πολιτικά περιθωριοποιημένες εθνοτικές ομάδες μια εκπαιδευμένη ηγεσία ικανή να σχηματίσει ένα πολιτικό κίνημα ή να στήσει μια εξέγερση.

Νέα έθνη-κράτη είναι επίσης πιο πιθανό να πάνε σε μεταξύ τους πόλεμο από όσο οι καθιερωμένες αυτοκρατορίες ή τα δυναστικά κράτη. Οι αυτοκρατορίες χαράσσουν χαλαρά και συχνά αυθαίρετα σύνορα, που έχουν ελάχιστη σχέση με την εθνικότητα. Τα εθνικά κράτη, από την άλλη πλευρά, ενδιαφέρονται περισσότερο για τα σύνορα, διότι αυτά μπορεί να χωρίσουν μια ενιαία εθνική ομάδα έναντι διαφορετικών κρατών. Αυτό δημιουργεί τον κίνδυνο ότι εκείνοι που καταλήγουν στην λάθος πλευρά των συνόρων αντιμετωπίζονται ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας σε γειτονικές χώρες που κυριαρχούνται από άλλες εθνοτικές ομάδες - ένας άλλος τρόπος που η αρχή της διακυβέρνησης από ομοίους μπορεί να παραβιαστεί. Η σύγκρουση μεταξύ γειτονικών κρατών-εθνών ξεσπά έτσι συχνά σε περιοχές όπου οι εθνοτικές ομάδες επικαλύπτονται ή σε σύνορα που χωρίζουν μια ενιαία εθνική ομάδα. Στις αρχές τής δεκαετίας τού 1990, για παράδειγμα, η σερβική μειονότητα αντιστάθηκε στην ενσωμάτωσή της στο νεοσύστατο κράτος τής Κροατίας. Η κυβέρνηση της Σερβίας, περιμένοντας ότι οι ομοεθνείς της στην Κροατία θα υποστούν κακομεταχείριση (και για την επιδίωξη του δικού της σχεδίου εθνικής ενοποίησης), παρενέβη για λογαριασμό τους. Ακολούθησε πόλεμος μεταξύ των δύο κρατών, που έληξε με την εκδίωξη των Σέρβων τής Κροατίας εκτός των συνόρων.

Ο εγχώριος αγώνας για το ποιος «κατέχει» ένα νέο κράτος κάποτε τελικά τερματίζεται - κατά μέσο όρο, μετά από εξήντα χρόνια. Έρχεται συχνά βίαια, μέσω απελάσεων, ανταλλαγών πληθυσμών ή αναγκαστικής αφομοίωσης που οδηγεί σε μια πιο ομοιογενή χώρα. Σε άλλες περιπτώσεις, ισχυρές κεντρικές κυβερνήσεις και καθιερωμένες οργανώσεις τής κοινωνίας των πολιτών κάνουν την εθνικότητα άσχετη με τον σχηματισμό των πολιτικών συμμαχιών (όπως στην Ελβετία) ή ενθαρρύνουν την εθελοντική αφομοίωση στην βασική ομάδα (όπως στη Γαλλία και την Μποτσουάνα). Σε άλλες περιπτώσεις, μια συμφωνία καταμερισμού τής εξουσίας μεταξύ των εκπροσώπων των πολιτικοποιημένων εθνοτικών ομάδων βοηθά να αποφευχθούν μελλοντικοί εμφύλιοι πόλεμοι (όπως στον Καναδά).

ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ

Εν ολίγοις, η εξάπλωση της αρχής τής διακυβέρνησης από ομοίους και ο σχηματισμός των εθνών-κρατών είναι οι κινητήριες δυνάμεις πίσω από τον εμφύλιο και τον διακρατικό πόλεμο - ένα γεγονός που θλιβερά λείπει από μεγάλο μέρος τής λαϊκής συζήτησης σχετικά με τις σημερινές βίαιες συγκρούσεις.

Παράδειγμα η Συρία, της οποίας η ιστορία τής σύγκρουσης προσεγγίζει πολύ στο μοτίβο. Η αραβική εξέγερση ενάντια στην οθωμανική εξουσία κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν οδήγησε στην ανεξαρτησία τής χώρας, αλλά αντ’ αυτού σε έναν άλλο γύρο αποικιακής κυριαρχίας από την Γαλλία. Μετά από μια σειρά αποτυχημένων αντιαποικιακών εξεγέρσεων κατά την διάρκεια των μέσων τής δεκαετίας τού 1920, η Συρία κέρδισε τελικά την ανεξαρτησία της από την Γαλλία στο τέλος τού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μεγάλο μέρος τής πολιτικής αναταραχής στη μετα-αποικιακή περίοδο αφορούσε στην κατανομή τής πολιτικής δύναμης μεταξύ των εθνοτικών ελίτ. Μετά από μια σειρά πραξικοπημάτων, η οικογένεια των αλ-Άσαντ και η μικρή αλεβίτικη σέχτα τους αναδείχτηκαν ως οι νέοι ιδιοκτήτες τού κράτους.

Έτσι, η Συρία έγινε ένα κλασικό παράδειγμα εθνοκρατισμού - όταν μια εθνοτική μειονότητα κυριαρχεί στο σύνολο του κρατικού μηχανισμού. Ως συνέπεια αυτής τής απόκλισης από την αρχή τής διακυβέρνησης από ομοίους, η κυβέρνηση στερείται εντελώς λαϊκής υποστήριξης και πολιτικής νομιμοποίησης. Το καθεστώς αντιστάθμισε την έλλειψη αυτή με την υιοθέτηση παναραβικής πολιτικής ρητορικής και πολιτικών κατά του Ισραήλ, με την διευθέτηση της σουνιτικής οικονομικής ελίτ, την οικοδόμηση μια τεράστιας δομής ασφαλείας που διαπερνούσε το σύνολο του κοινωνικού ιστού, και με την άγρια καταστολή κάθε μορφής διαμαρτυρίας ή εξέγερσης, όπως η σουνιτική εξέγερση το 1982. Τώρα, ο εμφύλιος πόλεμος στην Συρία όλο και περισσότερο διεξάγεται σύμφωνα με τις θρησκευτικές και σεχταριστικές διαιρέσεις, όπως συνέβη στο γειτονικό Ιράκ μετά την εισβολή των ΗΠΑ. Αν και το μέλλον παραμένει απρόβλεπτο, είναι ασφαλές να πούμε ότι δεν πρόκειται να επιτευχθεί διαρκής ειρήνη μέχρι ότου το εθνοκρατικό καθεστώς υπό τον Άσαντ δώσει χώρο σε μια δομή εξουσίας που θα ενσωματώνει την σουνιτική πλειοψηφία τής χώρας. Οι Κούρδοι, εν τω μεταξύ, ίσως να καταλήξουν σε ένα κουρδικό κράτος κάποια στιγμή στο μέλλον.

Το Σουδάν ακολούθησε παρόμοια πορεία. Ένας δεκαετής εθνικιστικός πόλεμος οδήγησε τελικά στην απόσχιση του Νότιου Σουδάν το 2011 (όπου οι μη-μουσουλμάνοι αφρικανικής καταγωγής αποτελούν την πλειοψηφία) από το Βόρειο Σουδάν (που πολιτικά κυριαρχείται από μουσουλμάνους Άραβες από την ίδρυσή του). Οι εντάσεις σχετικά με την ακριβή οριοθέτηση των συνόρων μεταξύ των δύο κρατών είναι μεγάλες. Στην παρούσα μορφή του, το χάσμα αφήνει πολιτικά περιθωριοποιημένους στο Βόρειο Σουδάν δεκάδες χιλιάδες μη μουσουλμάνους Αφρικανούς. Στη Νότια Κορντοφάν και την περιοχή τού Γαλάζιου Νείλου, που είναι στην βόρεια πλευρά τύς οριοθέτησης, πρώην μαχητές για έναν ανεξάρτητο Νότο συνέχισαν να επιτίθενται στα στρατεύματα των βορείων με τη σιωπηρή υποστήριξη της νεοσυσταθείσας κυβέρνησης και του στρατού τού Νότιου Σουδάν. Οι συγκρούσεις μεταξύ των στρατών των δύο κρατών έχουν οδηγήσει πολλούς αναλυτές να φοβούνται ότι θα υπάρξει περισσότερη βία στο μέλλον.

Στον Νότο, η εθνοπολιτική ανισότητα έχει επίσης ποδηγετήσει την εγχώρια σύγκρουση. Λίγο μετά την ανεξαρτησία, προέκυψαν νέα παράπονα για την κυριαρχία των πρώην μαχητών Dinka, οι οποίοι είχαν ιδρύσει και ελέγχουν το κίνημα ανεξαρτησίας, στην πρόσφατα διαμορφωμένη γραφειοκρατία και τον στρατό. Ένοπλες συγκρούσεις ξέσπασαν μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων και διαφόρων επαναστατικών φατριών που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν την περιφέρεια Nuer ή την Murle.

Τι θα φέρει το μέλλον για τα δύο Σουδάν; Δεδομένου ότι ο έλεγχος σημαντικών πετρελαϊκών πόρων είναι σε κίνδυνο, οι συγκρούσεις είναι απίθανο να διευθετηθούν μέσω μιας απλής επαναχάραξης συνόρων. Είναι εξίσου απίθανο ότι η σημερινή κυβέρνηση στο Χαρτούμ θα ανοίξει για τους πρώην μαχητές υπέρ τής ανεξαρτησίας και στους εθνικούς τους οπαδούς. Μια μακράς διαρκείας, χαμηλής έντασης σύγκρουση είναι πολύ πιο πιθανή - τουλάχιστον για όσο διάστημα το εθνοκρατικό καθεστώς τού Χαρτούμ επιβιώνει. Όσον αφορά την εγχώρια σύγκρουση στο Νότιο Σουδάν, δεδομένης της χαμηλή θεσμικής ικανότητας του κράτους, θα είναι δύσκολο να ακολουθήσει ένα επιτυχημένο σχέδιο οικοδόμησης του έθνους, με την ενσωμάτωση των διαφόρων εθνοτικών περιφερειών τής χώρας και την απο-πολιτικοποίηση των φυλετικών και εθνοτικών συμμαχιών. Κάποιος μπορεί να περιμένει ότι η πάλη για εξουσία σε ασταθείς συνασπισμούς και η περιστασιακή φαγωμάρα θα συνεχιστούν.

Το Κοσσυφοπέδιο επίσης λειτούργησε σύμφωνα με το μοτίβο. Έγινε μια κυρίαρχη χώρα, μετά από δεκαετίες εθνικιστικής κινητοποίησης εναντίον τής ξένης διακυβέρνησης από το σερβικό κράτος. Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας τής δεκαετίας τού 1990 προκάλεσε την παρέμβαση του ΝΑΤΟ, που ακολουθήθηκε από μια δεκαετία διοίκησης από τον ΟΗΕ. Το 2008, το Κοσσυφοπέδιο κηρύχθηκε κυρίαρχο. Οι εντάσεις μεταξύ τής αλβανικής πλειοψηφίας τού νεαρού κράτους, ενισχυμένης από την ανεξαρτησία, και της Σερβικής μειονότητας εξακολουθούν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα. Χωρίς την προστασία τού ΝΑΤΟ, αυτοί οι σερβικοί θύλακες θα μπορούσαν πιθανότατα να υποστούν εθνοκάθαρση εδώ και πολύ καιρό. Και αν η Σερβία δεν ήταν υπό την απειλή περαιτέρω βομβαρδισμών από το ΝΑΤΟ, κατά πάσα πιθανότητα θα είχε παρέμβει στρατιωτικά για την προστασία των εθνοτικών αδελφών της πέρα από τα σύνορα, φέρνοντας τις δύο χώρες σε πόλεμο. Παρεμβαίνοντας σχετικά νωρίς, λοιπόν, μπορεί κανείς να βοηθήσει στην πρόληψη της κλιμάκωσης των εν λόγω συγκρούσεων στο επίπεδο ενός πολέμου πλήρους κλίμακας, όπως είδαμε στη Βοσνία. Το επεισόδιο της Βοσνίας δείχνει, ωστόσο, ότι δεν είναι βιώσιμη λύση το να αναγκάσεις ελίτ με αντίθετες εθνικιστικές ατζέντες να μοιραστούν την εξουσία σε ένα κράτος που δεν θέλουν.

Αυτό το ιστορικό μοτίβο δεν είναι χωρίς εξαιρέσεις. Ούτε εξηγεί όλους τούς πολέμους στον κόσμο. Μερικά εθνικά ετερογενή έθνη-κράτη, συμπεριλαμβανομένου του Μαυροβουνίου, έχουν προκύψει χωρίς βία και έχουν παραμείνει ειρηνικά. Μερικές από τις πιο δυσεπίλυτες συγκρούσεις έχουν ξεσπάσει σε τόσο παλιά έθνη-κράτη όπως η Κολομβία και δεν έχουν καμία σχέση με τον εθνικισμό ή την εθνικότητα. Ωστόσο, πολύ περισσότερα παραδείγματα θα μπορούσαν να αναφερθούν, τα οποία έχουν ακολουθήσει το μοτίβο: Σκεφτείτε τον κουρδικό αγώνα στην Τουρκία, την επισφαλή ειρηνευτική διαδικασία στην Βόρεια Ιρλανδία, το δράμα τού Νταρφούρ, την θρησκευτική βία που στοιχειώνει ακόμα το Ιράκ, την σειρά των συγκρούσεων στον Καύκασο που έχουν προκύψει από την διάλυση της σοβιετικής αυτοκρατορίας, ή την αντίσταση του Θιβέτ στην κινεζική κυριαρχία. Πιο περίπλοκες περιπτώσεις είναι εκείνες στις οποίες ο εθνοπολιτικός αποκλεισμός έχει οδηγήσει σε ένα αντάρτικο κίνημα με μια μη-εθνική ατζέντα, όπως οι μαρξιστές στην Γουατεμάλα, ή οι μαοϊστές στο Περού, στο Νεπάλ, και σε τμήματα της Ινδίας.

Κάποιος, λοιπόν, μπορεί εύλογα να προβλέψει ότι τα σύγχρονα κράτη που περιθωριοποίησαν πολιτικά μεγάλα τμήματα του πληθυσμού τους θα μπορούσαν κάλλιστα να περιπέσουν σε παρατεταμένη ένοπλη βία. Ορισμένες χώρες βρίσκονται σε κίνδυνο, συμπεριλαμβανομένης της Ρουάντα, όπου μια μικρή ομάδα Τούτσι που επέστρεψαν από την γειτονική Ουγκάντα κυβερνούν την πλειοψηφία των Χούτου με σιδηρά πυγμή. η Ιορδανία, η οποία μπορεί μια μέρα να μην είναι πλέον σε θέση να εκτρέψει τις πολιτικές φιλοδοξίες τής ευρείας, πολιτικά ανίσχυρης ομάδας των παλαιστινίων πολιτών για το γειτονικό Ισραήλ. Το Περού και η Γουατεμάλα, οι οποίες, σε αντίθεση με την Βολιβία, συνεχίζουν την περιθωριοποίηση των μεγάλων αυτόχθονων πληθυσμών τους. Και της Γουινέας, όπου το κόμμα που ευνοείται από την εθνότητα Peul, που αποτελεί περίπου το 40% του πληθυσμού και έχει εδώ και καιρό αποκλειστεί από την εξουσία, έχει διαμαρτυρηθεί για νοθευμένες εκλογές πρόσφατα, τον Φεβρουάριο.

Αυτά τα σταθερά μοτίβα βίας απαιτούν πολιτικές λύσεις που ακούγονται απλές στην θεωρία, αλλά είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν στην πράξη. Η οικοδόμηση δομών εξουσίας με λιγότερους αποκλεισμούς - όχι απαραίτητα μέσω εκλογικής δημοκρατίας - αποτελεί την πιο βιώσιμη στρατηγική των νέων κρατών για την πρόληψη της ένοπλης σύρραξης. Η FYROM συχνά αναφέρεται ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα του πώς μια θεσμική μηχανική, κάτω από έντονη διεθνή πίεση, μπορεί να οδηγήσει σε μια σχετικά σταθερή ρύθμιση καταμερισμού τής εξουσίας. Κάποιος μπορεί να διευρύνει τον κατάλογο των επιτυχημένων στρατηγικών, εφιστώντας την προσοχή στην Τανζανία, όπου ο κυρίαρχος εθνικιστής ηγέτης έχτισε μια εκτεταμένη δομή εξουσίας που γεφύρωσε τις διαχωριστικές γραμμές των εθνοτήτων. Η Μποτσουάνα και η Μπουρκίνα Φάσο επίσης αποτελούν παραδείγματα επιτυχημένης εθνοτικής ένταξης - στην περίπτωση της τελευταίας, χάρη σε ένα ισχυρό δίκτυο εμπορικών συνδικάτων που παρείχαν μια πλατφόρμα για την εθνική πολιτική ολοκλήρωση. Ταυτόχρονα, η πρόσφατη εμπειρία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν δείχνει πόσο δύσκολο είναι να ενισχυθεί η πολιτική ενοποίηση μέσω της κατοχής. Οι ξένοι που παρέχουν δημόσια αγαθά - σχολεία, νοσοκομεία, και τα παρόμοια - υπονομεύουν τη νομιμοποίηση της εγχώριας κυβέρνησης, αντί να την ενισχύουν. Η οικοδόμηση ενός έθνους από το εξωτερικό, λοιπόν, δεν είναι απλά δύσκολη, αλλά δομικά αδύνατη. Η πορεία προς την ειρήνη - προς ένα κράτος χωρίς αποκλεισμούς, που δεν παραβιάζει την αρχή τής διακυβέρνησης από ομοίους – ξεκινά από την πατρίδα.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/140245/andreas-wimmer/states-of-war

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνσηwww.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνσηwww.facebook.com/ForeignAffairs.gr

Η άγνωστη ιστορία των Δημοτικών Εκλογών

7 ΑΥΓ 2012

Η άγνωστη ιστορία των Δημοτικών Εκλογών

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ο πρώτος δήμαρχος της Αθήνας, ο Ανάργυρος Πετράκης, απολύθηκε από τους Βαυαρούς. Ο δεύτερος δήμαρχος, ο Δημήτρης Καλλιφρονάς, φυλακίστηκε. Ο εικοστός πρώτος, ο Αμβρόσιος Πλυτάς, πάλι καλά που δεν εκτελέστηκε από τις γερμανικές αρχές κατοχής.
Ένας άλλος δήμαρχος από την Κέα, κάποιος Σταθόπουλος, προκάλεσε σκάνδαλο, χλευάζοντας τους νεκρούς των εξεγέρσεων εναντίον του Όθωνα. Αποπέμθηκε κακήν κακώς από την Εθνοσυνέλευση του 1863, όπου είχε εκλεγεί αντιπρόσωπος.
Με τους πολέμους του 1912-1913, ο δήμαρχος του Πειραιά, Δημοσθένης Ομηρίδης - Σκυλίτσης, ντύνεται στο χακί και τραβάει για το μέτωπο.
Το 1934 εκλέγονται οι πρώτοι «κόκκινοι δήμαρχοι», με πιο χαρακτηριστική περίπτωση τον Δημήτρη Παρτσαλίδη στην Καβάλα των καπνεργατών.
Τριάντα χρόνια αργότερα στα Γιάννενα, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Γιώργος Μελανίδης παθαίνει ανακοπή καρδιάς στην πανηγυρική τελετή της ορκωμοσίας του και πεθαίνει.

Η ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των δημοτικών εκλογών στην Ελλάδα είναι μια συναρπαστική περιπέτεια. Η πολιτική αντιπαράθεση και οι κοινωνικές συγκρούσεις τη συνοδεύουν σ’ ολόκληρη την πολυτάραχη ιστορία της. Πολλές φορές το αποτέλεσμα που δίνουν οι κάλπες αποτελεί το προμήνυμα πολιτικών ανατροπών. Όμως, δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις, που οι μύχιοι πόθοι της όποιας αντιπολίτευσης διαψεύδονται γιατί, όπως και να το κάνει κανείς, άλλο πράγμα δημοτικές και άλλο πράγμα βουλευτικές εκλογές. Και, εν πάση περιπτώσει, του κόσμου οι απρόοπτες εξελίξεις μπορεί να μεσολαβήσουν στο χρονικό διάστημα που χωρίζει τις δύο αναμετρήσεις.
Ανάλογα με τη φάση της ιστορικής εξέλιξης, το πολιτικό βάρος των δημοτικών εκλογών εντοπίζεται πότε στην πρωτεύουσα, πότε σε μια πλειάδα μεγάλων αστικών κέντρων και κάποτε σε ολόκληρο σχεδόν τον αστερισμό των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Γεγονός είναι ότι συνήθως η κεντρική εξουσία αντιμετώπιζε με δισταγμό, καχυποψία ή και εχθρότητα τους αιρετούς δημοτικούς άρχοντες, ιδιαίτερα σε εποχές αυταρχισμού και αμφισβήτησής τους.
Χρειάστηκε να περάσουν 13 χρόνια από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου και την αναγνώριση διεθνώς του ελληνικού κράτους για να θεσπιστεί ο νόμος «περί συστάσεως των δήμων». Όμως, το καθεστώς της βαυαροκρατίας και η πολιτική του έκφραση, η Αντιβασιλεία, δίσταζαν να προσδιορίσουν την ημερομηνία διεξαγωγής των δημοτικών εκλογών.
Ο νόμος εκδόθηκε το 1833, αλλά η διενέργεια των εκλογών αποφασίστηκε να γίνει μόλις τους πρώτους μήνες του 1835. Οι Βαυαροί που κυβερνούσαν το νεοσύστατο βασίλειο, και η Αντιβασιλεία που συγκέντρωνε όλες τις εξουσίες όσο ακόμα ο Όθωνας ήταν ανήλικος, δίστασαν να εμπιστευτούν τη λαϊκή ψήφο. Αυτό συνέβαινε παρά το γεγονός ότι η ψηφοφορία δεν ήταν ακόμα ούτε καθολική ούτε άμεση.
Καθολική δεν ήταν, επειδή το εκλογικό σώμα δεν αναγνωριζόταν σε όλους τους δημότες, παρά μόνο σε όσους κατείχαν μια σεβαστή περιουσία και, συνεπώς, κατέβαλλαν τους υψηλότερους φόρους. Οι πάρεδροι αναδεικνύονταν από ένα ειδικό εκλεκτορικό σώμα, το δημαιρεσιακό συμβούλιο, ο δε δήμαρχος επιλεγόταν από τον ανώτατο άρχοντα μεταξύ τριών επικρατέστερων.

Georg Ludwig von Maurer (Αντιβασιλεία)

ΕΠΙ ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ
Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχει μακρά παράδοση στον ελληνικό χώρο και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα στα χρόνια της τουρκοκρατίας.
Η Οθωμανική επικράτεια διαιρείτο σε εγιαλέτια. Ένα από αυτά ήταν της Ρούμελης που περιλάμβανε τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τη Θράκη, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και τη Μακεδονία, από τα υψίπεδα της Βοσνίας μέχρι τους ορεινούς όγκους του Ολύμπου. Ένα άλλο ήταν το εγιαλέτι των Νήσων, όπου υπάγονταν τα νησιά του Αιγαίου, η Πελοπόννησος, η Στερεά, η περιοχή της Καλλίπολης και η μικρασιατική Τρωάδα.
Τα εγιαλέτια χωρίζονταν σε σαντζάκια, όπως η Θεσσαλία, η Πελοπόννησος, η Ανατολική Στερεά. Υποδιαίρεσή τους ήταν οι καζάδες, κάτι ανάλογο με τους σημερινούς νομούς. Η Αττική, εκτός από τη Μεγαρίδα, αποτελούσε έναν καζά. Σε 10 καζάδες τεμαχιζόταν το σαντζάκι του Ευρίπου (Ανατολική Στερεά). Με τη σειρά του ο κάθε καζάς είχε τις κοινότητές του.
Η κεντρική διοίκηση είχε λεπτομερή κατάσταση για όλο αυτό το δίκτυο. Με βάση τα όσα γνωρίζουμε για το μέγεθος του πληθυσμού και για την οικονομική δραστηριότητα κάθε περιοχής, όριζε τους φόρους που έπρεπε να πληρωθούν και τα ποσά που έπρεπε να φτάσουν στον κορβανά της. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που είτε η κεντρική διοίκηση είτε οι τοπικοί αυθέντες ανέθεταν σε ιδιώτες τη δύσκολη, αλλά εξαιρετικά κερδοφόρα, αποστολή της είσπραξης και της απόδοσης των φόρων. Αυτοί οι μεσάζοντες, στη συνήθη προσπάθεια τους να συγκεντρώσουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη, αύξαναν αυθαίρετα και υπέρμετρα τη φορολογία. Έκαναν έτσι ακόμα πιο δύσκολη τη θέση των υποτελών στο σουλτάνο.
Το καθορισμένο από τον φοροεισπράκτορα ποσό κατένεμαν στους κατοίκους των κοινοτήτων οι πρόκριτοι, οι αποκαλούμενοι και κοτζαμπάσηδες. Στο μοίρασμα των φορολογικών βαρών έπρεπε κανονικά να λαμβάνουν υπόψη την οικογενειακή κατάσταση και την οικονομική δυνατότητα των συγχωριανών τους.
Έτσι ρύθμιζε την κατάσταση ο Οθωμανός δυνάστης και είχε το κεφάλι του ήσυχο. Οι άρχοντες της τοπικής κοινότητας είχαν την ευθύνη επίσης για την τήρηση της τάξης, για τα εκκλησιαστικά και για τα εκπαιδευτικά ζητήματα, για τη διεύθυνση δικαστικών διαφορών κ.α.
Το καθεστώς αυτό της σχετικής αυτονομίας δημιούργησε εξ αντικειμένου συνθήκες τέτοιες, ώστε να διατηρήσουν οι υπόδουλοι πληθυσμοί τη συνοχή τους και την ιδιαιτερότητά τους. Όμως, έδωσε και στους προκρίτους τη δυνατότητα να αποκτήσουν μεγάλη εξουσία που πολλές φορές την ασκούσαν κατά τρόπο σατραπικό.

Κοτζαμπάσης

ΕΠΙ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ
Ο Ιωάννης Καποδίστριας θέλησε να τους ψαλιδίσει τα προνόμια. Με το διάταγμα της 13ης Απριλίου 1828, οι κοινότητες εντάχθηκαν σε επαρχίες, τις οποίες διοικούσαν έπαρχοι. Οι πρόκριτοι εξακολουθούσαν να υπάρχουν και να εκλέγονται στα κεφαλοχώρια, αλλά δεν είχαν πια παρά μόνο συμβουλευτικό ρόλο. Ο Ιωάννης Καποδίστριας δολοφονήθηκε το 1831, αφού σε διάστημα 3,5 ετών δημιούργησε κράτος από τα ερείπια. Η δολοφονία του αποδίδεται σε αγγλική υποκίνηση. Ως εκτελεστικό όργανο χρησιμοποιήθηκαν κοτζαμπάσηδες από τη Μάνη, την πλέον καθυστερημένη κοινωνικά περιοχή του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

ΕΠΙ ΟΘΩΝΑ
Στα χρόνια της βασιλείας του Όθωνα, η Αντιβασιλεία προχώρησε στην έκδοση του διατάγματος της 15ης Απριλίου 1833, το οποίο διέλυε τις κοινότητες και τις αντικαθιστούσε από τους δήμους. Σε καθεμιά από τις νέες διοικητικές μονάδες συγχωνεύονταν 10-15 παλιές κοινότητες.
Οι δήμοι υπάγονταν σε 47 επαρχίες και οι επαρχίες σε 10 νομαρχίες. Τα όρια των νομών διέφεραν από τα σημερινά, όπως συνέβαινε σε ορισμένες περιπτώσεις και με τις πρωτεύουσές τους. Ήταν οι νομοί: Αττικοβοιωτίας (με πρωτεύουσα την Αθήνα), Φωκίδας και Λοκρίδας (με πρωτεύουσα τα Σάλωνα, τη σημερινή Άμφισσα), Αιτωλοακαρνανίας (Μεσολόγγι), Εύβοιας (Χαλκίδα), Κυκλάδων (Ερμούπολη), Αχαΐας και Ήλιδας (Πάτρα), Αργολιδοκορινθίας (Ναύπλιο), Αρκαδίας (Τρίπολη), Μεσσηνίας (Κυπαρισσία), Λακωνίας (Μυστράς).
Η κεντρική εξουσία χειραγωγούσε το νέο διοικητικό μηχανισμό μέσω του ελέγχου και μέσω της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων μεταξύ πολλών τοπικών αρχόντων. Το 1834, 7 αξιωματούχοι μοιράζονταν σε νομαρχιακό επίπεδο την εξουσία: ο νομάρχης, ο μητροπολίτης, ο έφορος, ο δημόσιος ταμίας, ο μοίραρχος της χωροφυλακής, ο επικεφαλής της υγειονομικής υπηρεσίας, ο επικεφαλής του σώματος των μηχανισμών. Οι αποφάσεις των δημοτικών αρχών δεν ίσχυαν, αν δεν εγκρίνονταν από το νομάρχη. Για την επιβολή δημοτικών φόρων χρειαζόταν βασιλική άδεια. Τα μέτρα που ψηφίζονταν από τα δημοτικά συμβούλια είχαν ισχύ μόνο, αν οι νομάρχες ή οι έπαρχοι δεν εξέφραζαν αντίρρηση μέσα σε 15 μέρες από την κοινοποίηση των ψηφισμάτων. Εναντίον των αποφάσεων του νομάρχη ή του έπαρχου οι δήμοι είχαν δικαίωμα προσφυγής στην κεντρική διοίκηση.
Το 1836, οι νομοί καταργήθηκαν και η επικράτεια χωρίστηκε σε 30 διοικήσεις και σε 19 υποδιοικήσεις. Επανήλθαν όμως το 1845 με τη διαφορά ότι οι επαρχίες αυξήθηκαν σε 49. Από τότε έγιναν πολλές αλλαγές και σήμερα οι νομοί φτάνουν τους 52 με μεγαλύτερο σε έκταση εκείνου της Αιτωλοακαρνανίας και με μικρότερο σε έκταση εκείνον της Λευκάδας.

ΕΠΙ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Όμως, τότε οι κοινότητες έμελλε να σβήσουν έτσι εύκολα από το διοικητικό χάρτη της χώρας. Τις επανέφερε ο Ελευθέριος Βενιζέλος με το ν. ΔΝΖ'/1912. Τον Ελ. Βενιζέλο έφερε στο προσκήνιο το κίνημα του Στρατιωτικού Συνδέσμου, η επανάσταση στο Γουδή. Στους στρατηγικούς του στόχους συμπεριλαμβάνονταν ο εκσυγχρονισμός και η ισχυροποίηση του κράτους. Για να γίνει κάτι τέτοιο ήταν απαραίτητη και η διοικητική αναδιάρθρωση της χώρας. Και κάτι ακόμα: για να επιτευχθεί η ενίσχυση της κεντρικής εξουσίας έπρεπε οι αρμοδιότητες των νέων κοινοτήτων να είναι περιορισμένες, δηλαδή να μην έχουν τις εξουσίες και τους οικονομικούς πόρους που διέθεταν υπό το καποδιστριακό καθεστώς. Έτσι κι έγινε.
Μια ακόμα αλλαγή, σημαντική στη μακρά ιστορική πορεία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι η διάσπαση του Δήμου της Αθήνας σε πολλούς μικρότερους δήμους και κοινότητες. Αυτό συνέβη στη δεύτερη περίοδο της διακυβέρνησης του Ελ. Βενιζέλου, μετά το 1928. Ο μεγάλος αριθμός των συνοικιών αποσπάστηκε από την Αθήνα το 1934. Ήταν ο Βύρωνας, η Καισαριανή, η Νέα Ιωνία, το Περιστέρι, η Νέα Φιλαδέλφεια, η Νέα Χαλκηδόνα, η Νέα Σμύρνη, τα Νέα Σφαγεία, οι Κουκουβάουνες, η Καλογρέζα, ο Υμηττός. Οι αναδιαρθρώσεις αυτές οφείλονται στις ανάγκες που προέκυψαν από τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού, αλλά και στις σκοπιμότητες της εποχής.

ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΨΗΦΙΖΟΥΝ
Γυναίκες ψήφισαν για πρώτη φορά στις δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου 1934. Αλλά αυτό έγινε σε περιορισμένη κλίμακα, αφού το εκλογικό δικαίωμα δόθηκε μόνο σε όσες είχαν συμπληρώσει τα 30 χρόνια και γνώριζαν ανάγνωση και γραφή. Υπήρχε ακόμα μεγάλη προκατάληψη. Οι κυρίες που προσήλθαν στις κάλπες ήταν λίγες έως ελάχιστες. Συγκεκριμένα, επί 75.000 ψηφοφόρων στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Αθηναίων, είχαν εγγραφεί μόλις 2.655. Απ’ όλες αυτές άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα μόνο 439 «χειραφετημένες» γυναίκες: 215 στο τμήμα Νεαπόλεως (Ζωοδόχου Πηγής), 156 στο τμήμα του Αγίου Παύλου και 68 στο τμήμα του Αγίου Ιωάννη. Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 20 χρόνια από τότε για να αναγνωριστεί στις γυναίκες το δικαίωμα συμμετοχής στις βουλευτικές εκλογές.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η αποδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η αποψίλωσή της από αρμοδιότητες συνεχίστηκε μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα. Κατά τη δεκαετία του 1990, ψηφίστηκαν από τη Βουλή και τέθηκαν σε ισχύ δύο σημαντικά νομοθετήματα. Το ένα αφορούσε τη δημιουργία του β’ βαθμού αυτοδιοίκησης και την καθιέρωση των αιρετών νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων. Το άλλο ήταν το σχέδιο «Καποδίστριας» για τη συνένωση των κοινοτήτων σε ισχυρούς δήμους, ώστε να γίνουν «βιώσιμες επιχειρηματικές μονάδες».

Οι νομοθετικές αυτές πρωτοβουλίες είχαν σχέση με τη νέα αντίληψη για το κράτος. Ο ρόλος της κεντρικής διοίκησης περιορίστηκε και η οργάνωση των τοπικών κοινωνιών ανατέθηκε στη διοικητικά οργανωμένη έκφρασή τους, είτε ονομάζονται δήμοι είτε νομαρχίες.

Ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι κατ’ αρχήν δημοκρατικός. Μοιραία, λοιπόν, πέρασε τις ταλαιπωρίες που γνώρισε το πολίτευμα. Έγινε στόχος αυταρχικών και δικτατορικών καθεστώτων. Δεν είναι λίγοι οι εκλεγμένοι εκπρόσωποί του που διώχθηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, απολύθηκαν από τις θέσεις τους, επειδή δεν ήταν αρεστοί στην εξουσία.

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

Η λέξη ψήφος, αρχικά, προσδιόριζε τη μικρή λεία πέτρα (από εδώ και το ψηφιδωτό) την οποία χρησιμοποιούσαν για την καταμέτρηση εκλογικών προτιμήσεων.

Τα πρώτα ψηφοδέλτια χρησιμοποιήθηκαν στις Δημοτικές εκλογές του 1914. Μέχρι τότε σε κάθε εκλογικό τμήμα υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι και οι υποψήφιοι. Η κάθε κάλπη χωριζόταν εσωτερικά σε δύο μέρη που αντιστοιχούσαν, εξωτερικά, σε δύο χρώματα, το άσπρο (θετική ψήφος) και το μαύρο (αρνητικά ψήφος). Από εδώ και η φράση «τον μαύρισαν».

Ο ψηφοφόρος έπρεπε να περάσει από όλες τις κάλπες και να πάρει από τον υπάλληλο, που στεκόταν μπροστά από κάθε κάλπη, το σφαιρίδιο. Ο κάθε υπάλληλος φώναζε δυνατά το όνομα του υποψηφίου. Ο ψηφοφόρος έριχνε σε όλες τις κάλπες την ψήφο στο μαύρο τμήμα της κάλπης, ενώ, μόνο, σε μία έριχνε το σφαιρίδιο στο λευκό. Για να γνωρίζουν τον ακριβή αριθμό και να αποφεύγουν λαθροχειρίες, η θετική ψήφος ήταν, συνήθως, δαγκωμένη, για να αναγνωρίζεται στην καταμέτρηση. Από εδώ και η φράση «θα το ρίξω δαγκωτό».

ΕΥΤΡΑΠΕΛΑ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

1) Στις δημοτικές εκλογές του 1891, οι υποψήφιοι για τη Δημαρχεία του Πειραιά, Μουτσόπουλος και Ρετσίνας, έλαβαν ακριβώς τον ίδιο αριθμό ψήφων: 3.200 ψήφους ο Ρετσίνας και 3.200 ψήφους ο Μουτσόπουλος. Σύμφωνα με το νόμο, σε περίπτωση ισοψηφίας, ο Δήμαρχος θα εκλεγόταν δια κλήρου. Έτσι και έγινε, αλλά στην κληρωτίδα τοποθετήθηκαν με ταχυδακτυλουργικό τρόπο δύο χαρτάκια με το όνομα του Μουτσόπουλου, ο οποίος, τελικά και εξελέγη Δήμαρχος.

2) Σε κάποιες άλλες Δημοτικές εκλογές στο Μεσολόγγι, ο υποψήφιος Γουλιμής σοφίστηκε ένα ευφυέστατο τέχνασμα για την εξασφάλιση ψήφων. Πήρε 100 ή 150 δεκάδραχμα, από τα μεγάλα και ωραία, εκείνα της Λαϊκής Τράπεζας, τα έκοψε στη μέση, κράτησε το μισό και το άλλο μισό το έδωσε στον καθένα από τους αμφιβόλου ειλικρίνειας ψηφοφόρους. Όταν ο καθένας πήγαινε στο τμήμα για να ψηφίσει, έδειχνε το μισό δεκάρικο στον αντιπρόσωπο του Γουλιμή, στον οποίον παρέδιδε το σφαιρίδιο για να το ρίξει μόνος του στην κάλπη. Αμέσως έξω από το τμήμα του έδιναν και το άλλο μισό σ’ αυτόν που ψήφιζε με τον τρόπο αυτόν.

Θεόδωρος Ρετσίνας

3) Στις Δημοτικές εκλογές της 9ης Φεβρουαρίου 1914, δεν χρησιμοποίησαν το ιστορικό σφαιρίδιο, το «δαγκωτό», αλλά εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το ψηφοδέλτιο και το νέο εκλογικό βιβλιάριο. Οι υποψήφιοι για το Δήμο της Αθήνας, γι’ αυτές τις εκλογές, ήταν ο μεγιστάνας Εμμ. Μπενάκης και ο αντίπαλός του Σπ. Μερκούρης. Ο Μπενάκης είχε εντυπωσιάσει το αθηναϊκό κοινό, γιατί ήταν ο πρώτος υποψήφιος που κυκλοφορούσε στους χωματόδρομους της Αθήνας και των συνοικιών με ένα κατακόκκινο αυτοκίνητο. Τον Μπενάκη στήριζαν και όσοι προέρχονταν από τη Στυμφαλία κι έμεναν στην Αθήνα, γιατί τους είχαν υποσχεθεί ότι ο πάμπλουτος Μπενάκης θα έφερνε στην Αθήνα, με δικά του έξοδα, τα νερά της Στυμφαλίας. Έτσι και η Αθήνα θα υδρευόταν και η Στυμφαλία θα λυτρωνόταν από την ελονοσία. Τις εκλογές κέρδισε ο Μπενάκης, αλλά τα νερά της Στυμφαλίας δεν έφτασαν ποτέ στην Αθήνα.

4) Στις ίδιες εκλογές, ο Μερκούρης προσδοκούσε να πείσει τους Αθηναίους με το μεγάλο έργο που είχε επιτελέσει. Ποιο ήταν αυτό; Διαφήμιζε ότι «η οδός Κοραή είναι η τρίτη οδός επί της Ευρωπαϊκής ηπείρου που φωτίζεται με υπερπιεσμένο γκάζι». Οι άλλες δύο οδοί βρίσκονταν στο Παρίσι. Η αρμόδια υπηρεσία, μάλιστα, βεβαίωνε ότι αυτός ο φωτισμός ήταν «έντονος, γλυκύς και οικονομικός».

http://history-pages.blogspot.gr/search/label/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%20%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD%20%CE%95%CE%BA%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CF%8E%CE%BD

Σε 167 νομοθετήματα στηρίχθηκε η λιτότητα την περίοδο 2010 -2013

Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο

• 1
• 2
• 3
• 4
• 5

(0 ψήφοι)

Στην αύξηση των φορολογικών εσόδων από το 21,5% του ΑΕΠ το 2009 στο 24,3% του ΑΕΠ το 2013 συνέβαλαν 167 νομοθετικές πράξεις που ψηφίσθηκαν από το 2010 έως και σήμερα στα πλαίσια του Μνημονίου.

Το Ινστιτούτο Οικονομικής Πολιτικής και Δημόσιας Διακυβέρνησης του Ελληνοαμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου

κατήρτισε έρευνα που καταδεικνύει πως από τον Μάιο του 2010 που η χώρα μπήκε στο Μνημόνιο έχουν συνταχθεί και ψηφισθεί συνολικά 1.321 νομοθετικές πράξεις σχετικές με την εφαρμογή των προγραμμάτων οικονομικής στήριξης (προεδρικά διατάγματα, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, υπουργικές αποφάσεις, κοινές υπουργικές αποφάσεις και εγκύκλιοι).

Από τις 1.321 νομοθετικές πράξεις οι 167 ή το 13% του συνόλου αφορούν σε νομοθετικές πράξεις για τα δημοσιονομικά, φοροεισπρακτικά, μισθολογικά και συνταξιοδοτικά ζητήματα, ήτοι είναι οι νομοθετικές πρωτοβουλίες που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος της προσαρμογής.

Ακόμη, 193 νομοθετικές πράξεις την περιόδου 2010 - 2013 αφορούσαν στην επιχειρηματικότητα, την καινοτομία και το επενδυτικό περιβάλλον, 171 ρύθμισαν ζητήματα ενέργειας και περιβάλλοντος και συνολικά 141 πράξεις (!) αφορούσαν στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση, τομέας που οι επιδόσεις του Ελληνικού Δημοσίου παραμένουν πτωχές.

Εντύπωση προκαλεί πως το 34% των νομοθετημάτων της τελευταίας τετραετίας (440 στο σύνολο) αφορούσαν στην διοικητική μεταρρύθμιση, στη μείωση της γραφειοκρατίας και στο περιβόητο fast track, παρεμβάσεις που -πέραν της διαθεσιμότητας- δεν έχουν παράξει μέχρι και σήμερα τα επιθυμητά αποτελέσματα.

Newsroom ΔΟΛ