Δέκα οπλαρχηγοί κατά τα «Φόβια» τού 1912
Δεκαπενθήμερες επισημάνσεις
Εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της Λέσβου, παραθέτω δέκα ονόματα οπλαρχηγών, που μαζί με τους αντάρτες τους, πολέμησαν στον Κλαπάδο και σε άλλες μάχες στη Λέσβο κατά τα «Φόβια», δηλαδή στον ενάμιση μήνα από την απελευθέρωση της πρωτεύουσας Μυτιλήνης στις 8 Νοεμβρίου μέχρι εκείνην της Ανεμώτιας στις 24 Δεκεμβρίου του 1912 και με την ευκαιρία, παρακαλώ όποιον έχει οποιαδήποτε πληροφορία ή φωτογραφία για κάποιον αντάρτη της εποχής εκείνης να επικοινωνήσει μαζί μου στο τηλέφωνο 6939-757857, για να γίνουν γνωστοί οι μέχρι σήμερα άγνωστοι αγωνιστές αντάρτες χωρίς τους οποίους δεν θα ελευθερωνόταν τότε η Λέσβος.
1.- Ο Λέσβιος οπλαρχηγός Ευστράτιος Λαγίδης με το ψευδώνυμο Άρης, ενώ ήταν πετυχημένος έμπορος στην Καζαμπλάνκα του Μαρόκου, πήγε στη Σάμο και συγκρότησε εθελοντικό σώμα ανταρτών που έδρασε ηρωικά. Στις 5-11-1912 ήλθε με δύο ιστιοφόρα ανοικτά της Μελίντας ύστερα από πρόσκληση τριών Πλωμαριτών για να κηρύξουν την επανάσταση, αλλά οι προύχοντες συνέστησαν τη μη πραγματοποίησή της. Με την απελευθέρωση αποβιβάστηκε στο Γαβαθά και έδρασε στη Λέσβο. Ο Λαγίδης κατέβαλε χρήματα και είχε την πρωτοβουλία να ενεργήσει στο Μαρόκο υπέρ της οικογένειας του Μητροπολίτη Γρεβενών Αιμιλιανού που δολοφονήθηκε άγρια, επίσης παλιότερα έστειλε μεγάλο ποσό στη βιβλιοθήκη Βερναρδάκη της Μυτιλήνης.
2.- Ο Πλωμαρίτης οπλαρχηγός Δημήτριος Στεφάνου, καπνέμπορος. Κατά την επίσημη κατάληψη του Πλωμαρίου επέβαινε ως οδηγός και διερμηνέας στο ατμόπλοιο «Μακεδονία», ήταν αρχηγός στο πεζοναυτικό σώμα Προσκόπων και κατά τη μάχη του Κλαπάδου πολέμησε με τους αντάρτες του δυτικά του Κλωμηδάδου. Στις 26 Δεκεμβρίου μετέφερε στη Μυτιλήνη 32 Τούρκους στρατιώτες και αντάρτες επειδή σκότωσαν πολλούς Έλληνες στην Άγρα και στο Μεσότοπο και μάλιστα στο Μεσότοπο, όπου δεν άφησαν πέτραν επί πέτρας.
3.- Ο Κρητικός οπλαρχηγός ιερέας Ευγένιος Παπατάκης ήλθε από τη Σμύρνη και έδρασε κυρίως στη Γέρα, από όπου μετέφερε στις 19-11-1912 στη Μητρόπολη Μυτιλήνης 29 αιχμαλώτους. Στις 16 Νοεμβρίου με 60 αντάρτες κατετάγη στο σώμα πεζοναυτών υπό τον αξιωματικό κ. Κουρμούλη.
4.- Ο Πλωμαρίτης οπλαρχηγός Εμμανουήλ Σιταράς ή Καπετάν Μάνος, ο απελευθερωτής του Πλωμαρίου, με τους 22 αντάρτες του από τις 11 Νοεμβρίου κυριάρχησε στην κεντρική χερσόνησο.
5.- Ο Πλωμαρίτης οπλαρχηγός Δημήτρης Τσακύρης, με 115 επίλεκτους Πλωμαρίτες αντάρτες έφθασε στη Μυτιλήνη στις 2-12-1912 και ετέθη υπό τας διαταγάς του Απολλόδωρου Συρμακέζη για τη μάχη του Κλαπάδου, όπου μετά από αυτήν έχασε τον αντάρτη του Δημήτρη Ευστρ. Καμπά.
6.- Ο Μανιάτης οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Μουνδραίος, με το ιστιοφόρο του στο Μόλυβο και ιδίως στην Πέτρα βοήθησε στην αποτελεσματική δράση του στόλου, στη διάσωση γυναικοπαίδων, στην εξόντωση ή σύλληψη Βασιβουζούκων επιδρομέων και εμπρηστών.
7.- Ο Αγιαπαρασκευώτης οπλαρχηγός Ευστράτιος Κ. Παντελής με 30 - 40 Αγιαπαρασκευώτες αντάρτες έχασε σε μάχη στο Καντρί τους συντρόφους του Παρασκευά Δ. Πατσά και Δημήτρη Αλάνη.
8.- Ο Πετριανός, οπλαρχηγός Ε. Κρασσάς του οποίου εδάρη ανηλεώς η σύζυγος στην Πέτρα στις 7 Δεκεμβρίου 1912 για το λόγο της συμμετοχής του στο αντάρτικο.
9.- Ο Γεραγώτης οπλαρχηγός Ευστράτιος Κοσμά Γαβαλάς ή Καπετάν Γεώργης ή Σαντοριναίος, με τις προσπάθειές του, την προθυμία του και την προσήλωσή του στην εκπλήρωση των καθηκόντων του, τα χωριά της Γέρας βρήκαν ησυχία και ασφάλεια.
10.- Ο Ερεσιώτης οπλαρχηγός Γιάννης Χατζηγιάννης, έδρασε στη νοτιοδυτική Λέσβο με την αντάρτικη ομάδα του στην οποία μετείχε και ο επίσης Ερέσιος Παναγιώτης Σαμαράς.
Στις 16-11-1912 ο Χατζηγιάννης και οι αντάρτες του με καπετάνιο τον Καπετάν Λαγίδη ξεκινώντας από το Γιαλό της Ερεσού και παίρνοντας ως όμηρο τον Τούρκο τελώνη, πήγαν στο Μεσότοπο όπου ύψωσαν την Ελληνική Σημαία συνοδευόμενοι από τον τότε 16χρονο Ερέσιο καλόγερο της Μονής Πιθαρίου, μετέπειτα εφημέριο στο Ναό Αγίου Νικολάου Σιγρίου Νεόφυτο Φράγκου, που ως γιος του παπα-Ευσταθίου της Ερεσού απεκαλείτο παπα-Σταθέλ’. Σε αντίποινα οι Τούρκοι αντάρτες, αναζητώντας το Νεόφυτο Φράγκου, ως καλόγερο παπα-Στάθη, συνέλαβαν, φυλάκισαν και σκότωσαν στα Λίμενα Σιγρίου έναν άλλο καλόγερο της Μονής Πιθαρίου που είχε το όνομα Στάθης, τον Ευστάθιο Σκούρτσο, φίλο και συνομήλικο του Νεόφυτου Φράγκου.
Η φωτογραφία του παπα-Νεόφυτου Φράγκου πρωτοδημοσιεύθηκε στο βιβλίο του Ιωάννη Τσίκνα «Σίγρι, το σίγουρο λιμάνι», 2008, σελ. 102.
Άρης Κυριαζής
http://www.emprosnet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου