Η μάχη (σφαγή) του Broken Hill (1915) 15 Τετάρτη Μάι 2013 Posted by Xείλων in ΙΣΤΟΡΙΚΑ ≈ 2 σχόλια

Η μάχη (σφαγή) του Broken Hill (1915)

15 Τετάρτη Μάι 2013

Posted by Xείλων in ΙΣΤΟΡΙΚΑ

≈ 2 σχόλια

Ετικέτες
παγκόσμια ιστορία

Την 1η Ιανουαρίου του 1915 ο πόλεμος φάνταζε μία μακρινή υπόθεση για τους Αυστραλούς πολίτες του Broken Hill.

Ήταν κατά την διάρκεια του καλοκαιριού και η μικρή πόλη εξόρυξης ασημιού ψηνόταν στη ζέστη της ερήμου, 720 χιλιόμετρα μακριά από το Σίδνεϊ και τις εχθροπραξίες του δυτικού μετώπου. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ήδη διαρκούσε πέντε μήνες και μόνο ένας ανόητος θα μπορούσε να κατηγορήσει τους σκληροτράχηλους ανθρακωρύχους του Broken Hill για έλλειψη πατριωτισμού, αλλά αυτήν την πρώτη ημέρα του 1915 ήθελαν όσο τίποτα περισσότερο να απολαύσουν τις διακοπές με τις οικογένειές τους και να ξεχάσουν όχι μόνο τα προβλήματα σχετικά με τον πόλεμο, καθότι η Αυστραλία είχε ενταχθεί μαζί με τη Βρετανία, αλλά και την ζοφερή οικονομική συγκυρία λόγω της οποίας έκλειναν τα ορυχεία και οι ανθρακωρύχοι έμεναν άνεργοι.

 Περισσότεροι από 1.200 άνδρες, γυναίκες και παιδιά ήσαν «σκαρφαλωμένοι» επάνω στο αυτοσχέδιο τρένο που τους μετέφερε μέχρι το Silverton για το ετήσιο πικ-νικ της πόλης. Όμως τελικά για το Broken Hill την Ημέρα της Πρωτοχρονιάς, ο πόλεμος δεν ήταν 12 χιλιάδες μίλια μακριά!!!! Απείχε μόλις ένα μίλι επάνω σε μια κορυφογραμμή, όπου δύο Αφγανοί είχαν υψώσει την τουρκική σημαία σε ένα καροτσάκι παγωτών (παγωτατζίδικο) και ετοιμάζονταν να ξεκινήσουν πόλεμο.

Ο οπλισμός και η τουρκική σημαία των Αφγανών

Οι κάτοικοι της πόλης είδαν τους άνδρες καθώς το τρένο ανέβαινε αργά το λόφο και ορισμένοι μάλιστα τους χαιρέτησαν, νομίζοντας ότι οι δύο Μουσουλμάνοι οι οποίοι κρατούσαν τυφέκια, ετοιμάζονταν να κυνηγήσουν λαγούς. Αλλά καθώς η απόσταση μεταξύ του «παγωτατζίδικου» και των εκδρομέων έφθασε στα 30 μέτρα, οι Αφγανοί έσκυψαν – σημάδεψαν και άνοιξαν πυρ.

Οι σφαίρες διαπέρασαν τα πλευρά της αμαξοστοιχίας, η οποία αποτελείτο από ξύλινα βαγόνια. Δέκα επιβάτες είχαν χτυπηθεί πριν ο μηχανοδηγός συνειδητοποιήσει τι συνέβαινε και απομακρυνθεί από την εμβέλεια των πυρών. Τρεις σκοτώθηκαν και επτά τραυματίστηκαν, εκ των οποίων οι τρείς ήταν γυναίκες. Οι νεκροί ήταν δύο άνδρες, ο William Shaw και ο Alf Millard, και ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι η Elma Cowie, η οποία είχε πάει στην εκδρομή μαζί με τον φίλο της.

Elma Cowie

Καθώς το τρένο επιβράδυνε περισσότερο, ορισμένοι επιβάτες πήδηξαν έξω προσπαθώντας να καλυφθούν και δύο έτρεξαν πίσω στο Broken Hill για να ειδοποιήσουν τις αρχές. Εν τω μεταξύ, οι Αφγανοί μετακινήθηκαν και έλαβαν θέσεις μάχης, αποφασισμένοι να πεθάνουν πολεμώντας.

Προκειμένου να καταλάβουμε τους λόγους που έλαβε χώρα η μάχη του Broken Hill, πρέπει να κατανοήσουμε, γιατί μία πόλη απομονωμένη είχε μουσουλμανικό πληθυσμό και γιατί ορισμένοι από τους Αφγανούς αισθάνθηκαν εντελώς αποξενωμένοι από τους ανθρώπους, ενώ αντιθέτως ήσαν πιστοί σε μια χώρα όπως η Τουρκία η οποία δεν ήταν δική τους.

Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι απλή: Οι Αφγανοί μετανάστευαν στην Αυστραλία επί σχεδόν 50 χρόνια, διότι η Αυστραλία είχε ανακαλύψει ότι οι καμήλες και όχι τα άλογα, ήταν η καλύτερη μορφή μεταφοράς στην έρημο, πριν εμφανισθούν τα φορτηγά. Οι Αφγανοί γνώριζαν τα πάντα σχετικά με τις καμήλες, ενοχλούμενοι λιγότερο από την ταλαιπωρία και τη μυρωδιά και αμειβόμενοι πολύ λιγότερο από ότι οι Αυστραλοί για να κάνουν την βρώμικη δουλειά της μεταφοράς εμπορευμάτων σε πόλεις της ερήμου και την ενδοχώρα.

Το καροτσάκι με τα παγωτά του Gool Mohammed που χρησιμοποιήθηκε από τους Αφγανούς για να μεταφέρουν όπλα και προμήθειες στην ενέδρα τους.

Οι Μουσουλμάνοι μετανάστες πήραν τις θέσεις εργασίας τις οποίες οι Αυστραλοί μεταφορείς θεωρούσαν δικό τους δικαίωμα με αποτέλεσμα οι τοπικοί συνδικαλιστικοί φορείς να εξοργισθούν με συνέπεια ο εν λόγω θυμός να μετατραπεί σε ένα ισχυρό κοκτέιλ φόβου, ρατσισμού και μίσους. Ο φόβος ξεπήδησε από το γεγονός του αθέμιτου ανταγωνισμού, ο οποίος κόστιζε θέσεις εργασίας σε μια εποχή που η οικονομία συρρικνώνετο. Το σημαντικό ήταν ότι οι περισσότεροι επιχειρηματίες και αγρότες ενδιαφέρονταν μόνο για το γεγονός ότι οι καμήλες μπορούσαν να ταξιδέψει στην ενδοχώρα σε λιγότερο από το μισό χρόνο που χρειαζόταν η ιππήλατη άμαξα και σε χαμηλότερη τιμή. Η όλη κατάσταση χειροτέρευε από το γεγονός ότι τα άλογα δεν μπορούσαν να δουλέψουν μαζί με τις καμήλες διότι δυστροπούσαν από την μυρωδιά.

Πολύ πριν το 1914, οι σχέσεις μεταξύ Αφγανών και μεταφορέων είχαν επιδεινωθεί σε όλη την Αυστραλία σε σημείο όπου οι Μουσουλμάνοι εδέχοντο επιθέσεις  κατά τις οποίες λεηλατούνταν οι καταυλισμοί και οι καμήλες έμεναν ανάπηρες. Οι φιλονικίες μεταξύ των δύο ομάδων στους δρόμους που οδηγούσαν στους κυριότερους σιδηροδρομικούς σταθμούς και λιμένες, έγιναν ρουτίνα. Τα αρχεία δείχνουν ότι είχαν διαπραχθεί τουλάχιστον έξι δολοφονίες, μία από όχλο Αυστραλών και πέντε από έναν Αφγανό.

Ήδη από το 1893 οι κάτοικοι του Broken Hill είχαν υποβάλει επίσημη διαμαρτυρία κατά της «ανεξέλεγκτης μετανάστευσης» των Αφγανών στη Νέα Νότια Ουαλία. Ο μαχητικός εκδότης της τοπικής εφημερίδας «Miner Barrier» έκανε πολύχρονη εκστρατεία κατά της παρουσίας τους στην πόλη, δημοσιεύοντας σειρά εμπρηστικών άρθρων στην προσπάθειά του να οδηγήσει τους «καμηλιέρηδες» έξω από την περιοχή εξόρυξης.

Τίτλοι ειδήσεων της εφημερίδας Miner Barrier της 1 Ιανουαρίου 1915

Προσθέστε σε όλα αυτά, την διαφορετική εθνικότητα και θρησκεία και δεν είναι διόλου περίεργο που σύντομα επαληθεύθηκε ο χαρακτηρισμός της ιστορικού Christine Stevens για τους Αφγανούς ως «οι παρίες της Αυστραλίας». Έτσι διαμόρφωσαν τις δικές τους ξεχωριστές κοινότητες – οικισμούς, που ήσαν γνωστές ως  Αφγανουπόλεις (ghantowns) που επέμενε άβολα με τις άκρες των λευκών κοινοτήτων, σπάνια ανάμιξη με οποιονδήποτε τρόπο μαζί τους, και σίγουρα να μην ξοδεύουν τα λίγα χρήματα που είχε με λευκά καταστηματάρχες. Κάθε ghantown είχε τον δικό της «μουλά» και τον δικό της χαλάλ (halal = ο κατάλογος τροφίμων σύμφωνα με τον Ισλαμικό νόμο). Στο Broken Hill ο ίδιος άνθρωπος εκτελούσε και τα δύο καθήκοντα ταυτόχρονα…….το όνομά του ήταν μουλάς Abdullah και ήταν ο αρχηγός μεταξύ των δύο ανδρών.

Βαγόνι από το τραίνο του Broken Hill

Ο μουλάς Abdullah είχε γεννηθεί κάπου κοντά στο πέρασμα Khyber το 1855. Είχε κάποια στοιχειώδη εκπαίδευση – μιλούσε και έγραφε Dari, την επίσημη γλώσσα του Αφγανιστάν – και μάλλον είχε εκπαιδευθεί σε ένα σχολείο madrasa (Μουσουλμανικό ιεροσπουδαστήριο) πριν από την άφιξη στην Αυστραλία περίπου το 1899. Η Stevens γράφει……..«ως πνευματικός ηγέτης μιας ομάδας καμηλιέρηδων ηγείτο στις καθημερινές προσευχές, έκανε ταφές και σκότωνε θηράματα halal για την τροφή των συμπολιτών του.

Αυτή ακριβώς η τελευταία δραστηριότητα του μουλά Abdullah ήταν που είχε προκαλέσει τα προβλήματα. Οι μεταφορείς δεν ήταν η μοναδική ισχυρή ομάδα εργαζομένων στο έντονα συνδικαλισμένο Broken Hill. Τα κρεοπωλεία επίσης, ήταν οργανωμένα συνδικαλιστικά. Κατά τις τελευταίες εβδομάδες του 1914, είχε επισκεφθεί τον Αφγανό ο επικεφαλής επιθεωρητής υγιεινής και του άσκησε δίωξη όχι μόνο για παράνομη σφαγή ζώων, αλλά και για το ότι δεν ανήκε στην ένωση κρεοπωλών. Λόγω των αδικημάτων του επεβλήθη πρόστιμο το οποίο δεν μπορούσε να πληρώσει, γεγονός που εξόργισε και προσέβαλε τον Μουλά Abdullah. 

Τοποθεσία της μάχης του Broken Hill

Ο φίλος του, με το όνομα Gool Mohammed, ανήκε στην φυλή Afridi και είχε πάει στην Αυστραλία ως καμηλιέρης λίγο μετά το 1900. Στις αρχές του 1900 οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις τον οδήγησαν στην Τουρκία, όπου κατετάγη στον στρατό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με αυτό τον τρόπο, επέλεξε να υπηρετήσει το Σουλτάνο ο οποίος – ως αρχηγός του Μουσουλμανικών Αγίων Τόπων της Αραβίας – εφέρετο ως χαλίφης, ή πνευματικός ηγέτης, όλων των μουσουλμάνων. Ο Gool υπηρέτησε σε τέσσερις εκστρατείες με τους Τούρκους πριν μεταβεί στην Αυστραλία, για να εργαστεί στα ορυχεία του Broken Hill. Κάποια στιγμή έχασε την δουλειά του, καθότι η οικονομία επιδεινώθηκε και αναγκάσθηκε σε ηλικία περίπου 40 ετών, να εργάζεται ως παγωτατζής, στους δρόμους της πόλης.

Τα νέα από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου πολέμου και της κήρυξης πολέμου της Τουρκίας στην Μεγάλη Βρετανία έφτασαν αμέσως στο Broken Hill. Η αφοσίωση του Gool Mohammed στον σουλτάνο δεν άφηνε περιθώρια για ολιγωρία. Έγραψε αμέσως στον Υπουργό Πολέμου στην Κωνσταντινούπολη, προσφερόμενος να στρατολογηθεί εκ νέου και μάλιστα έλαβε απάντηση (το εν λόγω στοιχείο αποτελεί εντυπωσιακή ένδειξη για την αποτελεσματικότητα του Οθωμανικού υπουργείου πολέμου και την αντίστοιχη χαλαρότητα των ταχυδρομικών λογοκριτών της Αυστραλίας κατά τη διάρκεια του πολέμου).

Ωστόσο για έναν άνθρωπο στη θέση του Gool – φτωχό και μακριά από το σπίτι του – η ιδέα του αγώνα στην Αυστραλία φάνταζε ελκυστική. Η επιστολή από τους Οθωμανούς τον ενθάρρυνε να «είναι μέλος του τουρκικού στρατού και να αγωνιστεί για το σουλτάνο» χωρίς να διευκρινίζεται ο τόπος ή ο τρόπος.

Ένα σημείωμα που παρέδωσε ο Gool υποδηλώνει ότι ήταν αυτός που παρότρυνε τον Μουλά Abdullah να χτυπήσουν τους Αυστραλούς. Αλλά ήταν σίγουρα ο Μουλάς Abdullah ο οποίος έγραψε το σημείωμα αυτοκτονίας πριν την επίθεση στους εκδρομείς. Το σημείωμα του Goοl έγραφε : «Κρατώ το φιρμάνι του σουλτάνου, υπογεγραμμένο και σφραγισμένο από τον ίδιο. Είναι στη ζώνη της μέσης μου και αν δεν καταστραφεί από πυροβολισμό, κανόνι ή σφαίρες, θα το βρείτε σε μένα. Πρέπει να σκοτώσω τους άντρες σας και να δώσω τη ζωή μου για την πίστη μου, με εντολή του Σουλτάνου [αλλά] δεν έχω καμία εχθρότητα εναντίον κανενός, ούτε έχω διαβουλεύσεις με κανέναν, ούτε ενημέρωσα κανέναν». Στο σημείωμα του ο Μουλάς Abdullah ανέφερε το παράπονο του κατά του επιθεωρητή υγιεινής και έγραφε ότι ήθελε να τον σκοτώσει πρώτον (ο επιθεωρητής ήταν στο τρένο, αλλά επέζησε της επίθεσης.) Εκτός από αυτό όμως, επανέλαβε τα συναισθήματα του φίλου του ότι «δεν υπάρχει εχθρότητα εναντίον κανενός».

Μετά την αρχική επίθεση, πέρασε μία ώρα μέχρι να κινητοποιηθούν οι αρχές του Broken Hill. Οι αστυνομικοί συγκεντρώθηκαν – εξοπλίσθηκαν και κλήθηκε μικρή δύναμη στρατιωτών από μια κοντινή στρατιωτική βάση. Οι ντόπιοι εξοργισμένοι από την επίθεση των Αφγανών σε γυναίκες και παιδιά, συγκέντρωσαν όσα όπλα μπορούσαν να βρουν από τις τοπικές σκοπευτικές – κυνηγετικές λέσχες και σχημάτισαν πολιτοφυλακή. Η εφημερίδα Barrier Miner έγραφε: «Ήταν αποφασισμένοι να μην υπάρξει δουλειά για τον δήμιο και να μην  κινδυνεύσουν οι υπόλοιποι εκδρομείς».

Και οι τρεις ομάδες………αστυνομία – στρατός –  πολιτοφυλακή συνέκλιναν στα βράχια όπου είχαν κάλυψη οι δύο μουσουλμάνοι. Η συγγραφέας Patsy Smith περιγράφει την αντίδραση της αστυνομίας, παραλληλίζοντάς την με την αντίδραση αστυνομικών που έπαιζαν σε κωμωδία του βωβού κινηματογράφου. Ένα από τα δύο αυτοκίνητά τους χάλασε και στριμώχθηκαν στο άλλο. Όταν πλησίασαν στην περιοχή σταμάτησαν δύο άνδρες και ζήτησαν οδηγίες για τις εχθρικές γραμμές. Όταν άκουσαν να σφυρίζουν οι σφαίρες, ήξεραν ότι ήταν κοντά.

Επιστροφή των δυνάμεων στο Broken-Hill μετά την μάχη

Ο Gool Μωάμεθ και ο μουλάς Abdullah φορούσαν χειροποίητους τελαμώνες (φυσιγγιοθήκες) με θήκες για 48 φυσίγγια (συνολικά 96 φυσίγγια) εκ των οποίων είχαν πυροβολήσει μόνο τα μισά εναντίον του τρένου. Όμως είχαν καταφέρει να σκοτώσουν έναν τέταρτο Αυστραλό – τον Jim Craig, ο οποίος έκοβε ξύλα στην αυλή του σπιτιού του – καθώς προσπαθούσαν να καλυφθούν. Οι δύο άνδρες ήταν επίσης οπλισμένοι με ένα πιστόλι και μαχαίρια.

Καθώς η κάλυψη των Μουσουλμάνων ήταν πολύ καλά σχεδιασμένη και οργανωμένη, οι αστυνομικές – στρατιωτικές δυνάμεις δεν επεχείρησαν κατά μέτωπον επίθεση, αλλά εξαπέλυσαν καταιγισμό πυρών από απόσταση. Η μάχη άρχισε στις 10:10 και τελείωσε στις 13:00.

Το σημείωμα «αυτοκτονίας» του μουλά Abdullah βρέθηκε κρυμμένο στα βράχια τρεις ημέρες μετά τη μάχη. Εστάλη στην Αδελαΐδα για μετάφραση και διαπιστώθηκε ότι εξέφραζε……την οργή του για τις διώξεις από τους επιθεωρητές υγιεινής και την κοινή τους απόφαση να πεθάνουν για την πίστη τους.

Σημείωμα αυτοκτονίας του Mullah Abdullah

Μετά την μάχη διαπιστώθηκε ότι ο Abdullah χτυπήθηκε στο κεφάλι και σκοτώθηκε νωρίς, αφήνοντας τον φίλο του να αγωνιστεί μόνος του. Από τις δυνάμεις του Broken Hill δεν υπήρξε νεκρός. Μετά την κατάπαυση του πυρός, ο Gool Mohammed βρέθηκε βαρύτατα πληγωμένος (αριθμούσε 16 τραύματα).

Ο Gool μεταφέρθηκε στο Broken Hill, όπου και πέθανε στο νοσοκομείο. Εν τω μεταξύ οι κάτοικοι απειλούσαν με αντίποινα και οι τοπικές αρχές τοποθέτησαν φρουρά προκειμένου να αποτρέψουν τυχόν επιθέσεις κατά των Αφγανών. Στερούμενος της ευκαιρίας να εκδικηθεί τους μουσουλμάνους, ο όχλος στράφηκε εναντίον του Γερμανικού συλλόγου της πόλης, ο οποίος κάηκε ολοσχερώς.

Όσον αφορά στα πτώματα του Gool Mohammed και μουλά Abdullah, οι κάτοικοι δεν επέτρεψαν την ταφή τους, γι’ αυτό και θάφτηκαν βιαστικά και μυστικά κάτω από ένα κατάστημα εκρηκτικών. Η μάχη του Broken Hill είχε τελειώσει, αλλά ο πόλεμος τον οποίο είχαν ξεκινήσει οι δύο Αφγανοί ήταν μόνο η αρχή.

Πηγές – βιβλιογραφία
http://blogs.smithsonianmag.com/