Δέκα χρόνια Bitcoin: Τεχνολογική επανάσταση ή απάτη;

Δέκα χρόνια Bitcoin: Τεχνολογική επανάσταση ή απάτη;

Το Bitcoin, το πρώτο στην ιστορία και πιο διάσημο κρυπτονόμισμα του κόσμου, γιορτάζει τα 10α του γενέθλια. Για πολλούς είναι άλλη μια μεγάλη «φούσκα», για άλλους το αύριο των συναλλαγών, κανείς πάντως δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι άνοιξε μια παγκόσμια συζήτηση για τα εικονικά νομίσματα κι ένα μέλλον χωρίς μετρητά.

Το Bitcoin αποτελεί ένα ανοικτό, αποκεντρωμένο, διασυνοριακό νόμισμα αλλά και μέσο πληρωμής, μέσο αποθήκευσης αξίας και πρωτόκολλο επικοινωνίας. Χωρίς την ανάγκη διαμεσολαβητή, πωλητές και αγοραστές μπορούν να πραγματοποιούν απευθείας συναλλαγές, χωρίς προσωπικά στοιχεία και ταυτοποίηση, ταχύτερα και φθηνότερα.

Με τεχνολογικούς όρους είναι ένα λογισμικό ανοιχτού κώδικα και η υλοποίηση βασίζεται στην τεχνολογία blockchain. Η συνολική ποσότητα Bitcoin που θα κυκλοφορήσει είναι προκαθορισμένη και ίση με 21 εκατομμύρια. Μια συγκεκριμένη ποσότητα «εξορύσσεται» και προστίθεται στο δίκτυο μέσω των μπλοκ κάθε δέκα λεπτά μέχρι το 2140, όταν όλη η ποσότητα Bitcoin θα έχει πλέον εξορυχθεί. Η ύπαρξη ενός διαμεσολαβητή που διατηρεί αποκλειστική πρόσβαση στο ιστορικό συναλλαγών και καταθέσεων, αντικαθίσταται από ένα αποκεντρωμένο δίκτυο ισότιμων συμμετεχόντων που διασφαλίζουν συλλογικά τη λειτουργία του δικτύου.

Έτσι, παρά τα μειονεκτήματα, την αναστάτωση που προκάλεσε στις ρυθμιστικές αρχές που ανησυχούν για τυχόν εγκληματική κατάχρηση του νομίσματος και επιθέσεις από χάκερς, η σύλληψή του θεωρείται μεγαλειώδης.

Όπως υποστηρίζει ο Oρέστης Τζωρτζόπουλος, μηχανικός υπολογιστών που εργάζεται στο European Patent Office στη Χάγη, «η ανάπτυξη των κρυπτονομισμάτων εν μέσω παγκόσμιας νομισματικής αστάθειας εγείρει σημαντικούς υπαινιγμούς. Ο κεντρικός έλεγχος του νομίσματος από κράτη και κεντρικές τράπεζες επιτρέπει την άσκηση οικονομικής πολιτικής σε επίπεδο χωρών, πολλές φορές όμως οι συνέπειες έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τα συμφέροντα της κοινωνίας, υπονομεύοντας τον πλούτο των πολιτών προς όφελος του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων έναντι του σχεδόν μονοπωλιακού τρόπου λειτουργίας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μπορεί σίγουρα να λειτουργήσει προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα».

Η ιστορία

Όλα ξεκίνησαν στις 31 Οκτωβρίου 2008, όταν ο μυστήριος άγνωστος ακόμη δημιουργός με το ψευδώνυμο Σατόσι Νακαμότο, έστειλε ένα e-mail στο οποίο περιέγραφε την πρότασή του για ένα νέο ηλεκτρονικό σύστημα πληρωμών, μέσω της τεχνολογίας blockchain. Λίγους μήνες μετά την παρουσίαση του White Paper το οποίο περιέγραφε τις τεχνολογικές βάσεις της λειτουργίας του νέου ψηφιακού νομίσματος ο Σατόσι Νακαμότο έβαλε σε εφαρμογή στις 3 Ιανουαρίου 2009, το σχέδιο του δημιουργώντας το πρώτο Genesis Block του Bitcoin, του πρώτου ψηφιακού νομίσματος, που παρά τα σκαμπανεβάσματα παραμένει ισχυρό.

Μετά την εμφάνισή του η ημέρα που έμεινε στην ιστορία του Bitcoin ήταν στις 22 Μαΐου του 2010. Πρόκειται για τη λεγόμενη «Bitcoin Pizza Day» και είναι η ημέρα που ο προγραμματιστής Lazlo Hanyecz πλήρωσε 10.000 Bitcoins για να αγοράσει δύο πίτσες, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη συναλλαγή σε Bitcoin που πραγματοποιήθηκε στον πραγματικό κόσμο. Ο Hanyecz, με ανάρτησή του σε ένα φόρουμ, προσέφερε 10.000 Bitcoins σε όποιον θα αγόραζε ή μαγείρευε δύο πίτσες και τις διένειμε στο σπίτι του. Ένας άλλος χρήστης του φόρουμ δέχθηκε και κάπως έτσι πραγματοποιήθηκε αυτή η συναλλαγή — ορόσημο,

Το 2010, το νέο λογισμικό του Bitcoin κυκλοφορεί από την κοινότητα των προγραμματιστών και μέσα στις επόμενες πέντε ημέρες δεκαπλασιάζεται η συναλλαγματική του αξία, από 0,008 δολάρια ανά bitcoin στα 0,08 δολάρια ανά bitcoin. Στα τέλη του 2013 κι έχοντας τραβήξει την προσοχή των μίντια, το Bitcoin ξεπερνά τα 1.000 δολάρια για πρώτη φορά. Μόλις λίγες ημέρες αργότερα, χάνει το επίπεδο αυτό και δεν το ξεπερνά για τα επόμενα τουλάχιστον τρία χρόνια.

Για τα επόμενα τρία χρόνια, κυμαινόταν γύρω στα 400 δολάρια, χωρίς να ξεπερνάει τα 650 δολάρια ή να πέφτει κάτω από τα 250 δολάρια. Σημαντικό γεγονός εκείνης της εποχής ήταν η κατάρρευση του ανταλλακτηρίου κρυπτονομισμάτων Mt Gox που κατέθεσε αίτηση για πτώχευση, αφότου έγινε στόχος χάκερς, οι οποίοι έκλεψαν 500 εκατ. δολ. σε Bitcoins και άλλα 30 εκατ. δολ. από καταθέσεις. Η κλοπή, η μεγαλύτερη στον κόσμο των ψηφιακών νομισμάτων, ανέδειξε τις αδυναμίες ασφαλείας στις συναλλαγές και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές σε έναν μη ρυθμιζόμενο κλάδο.

Το 2017, ήταν η χρονιά του Bitcoin. Μέσα σε λίγους μήνες, επιδόθηκε σε ένα πρωτόγνωρο ράλι και από τα 1.000 δολάρια, έφτασε να αξίζει σχεδόν 20.000 δολάρια. Ήταν η χρονιά που αρκετές επιχειρήσεις άρχισαν να δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στο νόμισμα, μια σειρά από μεγάλες τράπεζες ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους να συναρτήσουν τις δραστηριότητές τους με την τεχνολογία των κρυπτονομισμάτων, αν και κάποιοι προειδοποιούσαν ότι πρόκειται απλά για μία «φούσκα».

Η άνοδος, πάντως, ξεφούσκωσε και μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου του 2018, είχε πέσει στα 10.000 δολάρια. Ωστόσο στις 19 Οκτωβρίου, 2018 η παγκόσμια εποπτική αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ανακοίνωσε ότι θα εφαρμόσει από το επόμενο έτος κανόνες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ρυθμίζουν τα ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων σε μια προσπάθεια να εξαλειφθεί η εγκληματική χρήση bitcoin και άλλων ψηφιακών νομισμάτων.

Σήμερα ένα Bitcoin αντιστοιχεί σε 6.500 δολ., ανταλλάσσεται ελεύθερα σε πάνω από 200 ανταλλακτήρια, με τις συναλλαγές να ανέρχονται σε 250 χιλ. ημερησίως, ενώ η κεφαλαιοποίηση ολόκληρης της αγοράς κρυπτονομισμάτων, αποτιμάται στα 200 δισ. δολάρια, σύμφωνα με τα στοιχεία του blockchain.com.

Αυξάνονται τα ΑΤΜ

Παρότι πολλοί Έλληνες αγνοούν την ύπαρξή τους κι άλλοι τόσοι διστάζουν να τα χρησιμοποιήσουν, ωστόσο το έδαφος που κερδίζουν σταδιακά και στην Ελλάδα είναι τέτοιο, ώστε ο αριθμός τους αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά στα αμέσως επόμενα χρόνια. Ο λόγος για τα ΑΤΜ, μέσω των οποίων μπορεί κάποιος να αγοράσει και να πουλήσει κρυπτονομίσματα, όπως το bitcoin, το ethereum, το litecoin και το dash. Ψηφιακό χρήμα εκτός τραπεζικού συστήματος δηλαδή.

Συνολικά λειτουργούν σήμερα περίπου 15 τέτοια ΑΤΜ, μεταξύ των οποίων δύο στην Αθήνα (σε Κουκάκι και Γλυφάδα), ένα στη Θεσσαλονίκη και τα υπόλοιπα σε Λάρισα, Πάτρα, Καλαμάτα, Μύκονο και Κρήτη. Τα όρια των συναλλαγών είναι από δέκα έως 500 ευρώ.

O Στέφανος Γκετσόπουλος, συνιδρυτής της Thess Cash Hellas (εταιρείας που δραστηριοποιείται στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, υποστηρίζει πως «ο πολύς κόσμος ακούει bitcoin και κολλάει, του ακούγεται σαν κάτι εξωτικό και επικίνδυνο. Όμως, το bitcoin είναι απλά το αποτέλεσμα της τεχνολογίας του blockchain, όπως το Facebook για παράδειγμα είναι αποτέλεσμα του Ιντερνετ. Αν το Ιντερνετ ήταν αυτό που έφερε τη μεγαλύτερη αλλαγή στον κόσμο σήμερα, μια επανάσταση, τότε το blockchain είναι το Ιντερνετ του χρήματος. Νομίζω ότι το blockchain είναι η μεγαλύτερη τεχνολογική ανακάλυψη μετά το Ιντερνετ. Ακόμη και οι τράπεζες ρίχνουν πλέον λεφτά στο blockchain κι αν σήμερα πηγαίνουμε σε ένα ανταλλακτήριο και βλέπουμε στον πίνακα ευρώ, δολάριο, λίρα κτλ., σε λίγα χρόνια θα βλέπουμε δίπλα το bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα, κρυπτονομίσματα εταιρειών, τραπεζών κτλ».

Για το πώς ακριβώς λειτουργούν τα ΑΤΜ των κρυπτονομισμάτων εξηγεί: «Στη φάση της αγοράς, αν δηλαδή θέλεις να αγοράσεις κρυπτονομίσματα μέσω του ΑΤΜ, το μόνο που χρειάζεσαι είναι ρευστό. Θα ήταν καλό να έχεις ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι στο κινητό σου, αλλά αν δεν έχεις, κανένα πρόβλημα, το ΑΤΜ σου φτιάχνει paper wallet, "χάρτινο πορτοφόλι", που είτε το κρατάς σε αυτή τη μορφή είτε το περνάς μετά σε ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι για μεγαλύτερη σιγουριά. Σε περίπτωση πώλησης, το ηλεκτρονικό πορτοφόλι είναι απαραίτητο, γιατί από τη στιγμή που θα επιλέξεις ένα ποσό για να πουλήσεις, θα σού εμφανίσει ένα QR code (σ.σ."γραμμωτό κωδικό"). Θα το σκανάρεις, το ΑΤΜ θα λάβει τη συναλλαγή και θα σου δώσει απόδειξη, που μόλις πάρεις το "ΟΚ" από το Διαδίκτυο, επιστρέφεις στο ΑΤΜ και παίρνεις τα χρήματά σου. Ως προς τα transaction fees, για τη δική μας συναλλαγή ο πολίτης αγοράζει με 7% και πουλάει με 5%».

Το Bitcoin και… η κλιματική αλλαγή

Αν το κρυπτονόμισμα Bitcoin συνεχίσει να παράγεται με το σημερινό ρυθμό μέσα από «στρατιές» ενεργοβόρων υπολογιστών, από μόνο του θα ήταν ικανό να θέσει εκτός τροχιάς τους στόχους της διεθνούς κοινότητας για την κλιματική αλλαγή, ωθώντας την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από τους δύο βαθμούς σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, πιθανώς από το 2033. Αυτή είναι η εκτίμηση επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Χαβάης, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή γεωγραφίας Καμίλο Μόρα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής Nature Climate Change. Όπως είπαν, «το bitcoin είναι ένα κρυπτονόμισμα με βαριές απαιτήσεις σε υλικό (hardware), πράγμα που προφανώς μεταφράζεται σε μεγάλη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας».

Τα κρυπτονομίσματα αποτελούν ψηφιακές μορφές νομισμάτων που δημιουργούνται μέσω κρυπτογράφησης (εξ ου και το όνομά τους) σε υπολογιστές, μια διαδικασία γνωστή ως «εξόρυξη». Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η χρήση bitcoin το 2017 οδήγησε στην εκπομπή 69 εκατομμυρίων μετρικών τόνων διοξειδίου του άνθρακα. Με αυτό το ρυθμό και στο μέλλον, το bitcoin εκτιμάται ότι θα «στείλει» την άνοδο της θερμοκρασίας πάνω από το όριο των δύο βαθμών Κελσίου σε 15 έως 22 χρόνια, δηλαδή μεταξύ του 2033 και του 2040. Η μαζική κατανάλωση ηλεκτρισμού για την παραγωγή («εξόρυξη») bitcoin μπορεί να έχει ως συνέπεια την εκπομπή περίπου 230 γιγατόνων άνθρακα μέσα στην επόμενη 15ετία.

«Σήμερα οι εκπομπές από τις μεταφορές, τα κτίρια και τον τομέα των τροφίμων θεωρούνται οι κύριες αιτίες που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή. Η νέα έρευνα δείχνει ότι το bitcoin θα πρέπει να προστεθεί σε αυτό τον κατάλογο» δήλωσε η ερευνήτρια Κέιτι Ταλαντέι. «Είναι κρίσιμο η όποια μελλοντική ανάπτυξη των κρυπτονομισμάτων να στοχεύει στη μείωση της ζήτησης για ηλεκτρικό ρεύμα, αν θέλουμε να αποφευχθούν οι δυνητικά καταστροφικές συνέπειες μια παγκόσμιας θέρμανσης κατά δύο βαθμούς Κελσίου», τόνισε ο Μόρα.

 http://www.planitikos.gr/2018/11/bitcoin.html